Jednym z czynników zwiększających plonowanie fasoli wielokwiatowej jest obecność owadów zapylających na plantacji w okresie jej kwitnienia. Trwa ono dość długo, najczęściej ponad miesiąc. Przypada też na okres w którym pogoda pozwala owadom na odbywanie intensywnych lotów. Komercyjne zapylanie fasoli nie jest jeszcze rozpowszechnione w Polsce. Pasiecznicy jednak z coraz większym zainteresowaniem spoglądają w kierunku plantacji. Ale jak wygląda stan pasiek u progu nowego sezonu?
Stan pasiek po okresie zimowli
Jednym z regionów, gdzie pozyskiwanie gatunkowego miodu fasolowego staje się coraz bardziej popularne, jest Lubelszczyzna. Miód fasolowy ma barwę żółtawosłomkową, a po skrystalizowaniu białokremową. Nie jest bardzo słodki, lekko kwaskowy. Stopniowo staje się jednak coraz bardziej rozpoznawalny. Czy w tym roku pasieki będą w stanie go pozyskać? Wciąż nie dysponujemy pełnymi danymi z terenu. Z tych informacji, które napływają do nas wynika, że okresu zimowli nie przetrzymało ok. 10-20% rodzin pszczelich. To taka wartość ogólna, gdyż są pasieki które zimę zniosły bardzo dobrze, ale i takie gdzie upadki pszczół były na bardzo wysokim poziomie – informuje Piotr Różyński, prezes WZP w Lublinie. Wygląda więc na to, że zapylanie fasoli w tym roku odbędzie się z udziałem pszczół miodnych z pobliskich pasiek lub pasiek wędrownych specjalnie zaproszonych do tymczasowego postoju na plantacji.
Jak zachęcić pszczelarzy do współpracy?
Fasola wielokwiatowa jest dość atrakcyjnym pożytkiem pszczelim. Jego wykorzystanie może przedłużyć okres pozyskiwania miodu z lip drobnolistnych, które swe kwitnienie kończą ok. pierwszej dekady lipca. W Instytucie Pszczelnictwa w Puławach dokonano już jakiś czas temu porównania wydajności miodowej niektórych odmian fasoli szparagowej i szparagowej biczykowej.
Tabela 1: Zestawianie cech botaniczno-pszczelarskich dla czterech odmian fasoli wielokwiatowej badanych w Puławach w latach 2002-2004
| Badana cecha | Bianka | Eureka | Felicja | Kontra | Średnio |
| Pora kwitnienia | 01.07.-04.08. | 01.07.-06.08. | 02.07.-07.08. | 30.06.-11.08. | 01.07.-07.08. |
| Długość kwitnienia w dniach | 34 | 34 | 36 | 42 | 37 |
| Liczba kwiatów na 1m2 | 1750 | 1690 | 990 | 2290 | 1680 |
| Masa cukrów z 10 kwiatów (mg) | 40,02 | 36,00 | 38,74 | 109,4 | 40,91 |
| Wydajność cukrowa z 1 ha (kg) | 69,3 | 58,4 | 37,8 | 109,4 | 68,7 |
| Liczba pszczół miodnych na 1 m2 | 1,4 | 1,5 | 1,2 | 1,9 | 1,5 |
Źródło: Czasopismo Pasieka 3/2005
Komercyjne zapylanie fasoli
Komercyjne zapylanie fasoli, a także innych upraw ogrodniczych, w Polsce raczkuje dopiero, choć w wielu innych krajach jest już rozwinięte i masowo praktykowane. Najlepszym przykładem jest komercyjne zapylanie migdałowców w Kalifornii. Na czas ich kwitnienia ok. 1,2 mln spośród 2 mln rodzin pszczelich ogółem w USA jest przewożone na plantacje częstokroć oddalonych nawet o kilka tysięcy mil. Stawka za jeden ul waha się w przedziale 80-110 USD. W Polsce przykłady takiej kooperacji pojawiają się także przede wszystkim w sadownictwie. Stawki są jednak znacznie niższe i wynoszą 50-150 zł/ul. Na 1 ha fasoli rekomenduje się ustawienie 3-4 uli pszczelich. Z pewnością warto prowadzić obserwacje by ustalić wpływ zapylaczy na plonowanie nowych odmian. Bardzo możliwe, że zainwestowanie takich środków, w przypadku nieskuteczności innych zachęt, będzie się opłacać.
