Cebule zimujące w ostatnich kilku latach w okolicach Włocławka straciły na popularności w uprawie ze względu no małe możliwości przezimowania. Ostatnie zimy są zaskakująco łagodne z nagłymi spadkami temperatur do – 20oC co powoduje, że rośliny bez żadnej okrywy śniegu niestety nie wytrzymują i giną. Wcześniej podczas w miarę normalnego przebiegu pogody podczas zimy rośliny przezywały, ale wypadały wiosną kiedy po ruszeniu wegetacji przychodziły zimne wiatry i nawet niewielkie spadki temperatur poniżej zera.
Wybór odmiany i przygotowanie stanowiska
Na początku należałoby zająć się wyborem odpowiedniej odmiany. Z danych literaturowych w średnich warunkach zimy najlepiej przezimowy odmiany średnie i średnio-późne. Kilka lat temu znacznym powodzeniem cieszyły się odmiany Labrador, Volf, Senshyu Yellow. W ostatnich latach zaczęto uprawiać również odmiany Yellow Stone, Galatea i Boreas. Odmiany te w pierwszej kolejności wytwarzają silny system korzeniowy, a następnie masę liściową co pozwala im przetrwać niekorzystne warunki zimowe wykluczając aurę ekstremalną. Szczypior powinien być silny, wzniesione o ciemnym kolorze, dobrze owoskowany co sprzyja podwyższonej tolerancji na choroby.
Zwykle cebule zimujące wysiewane są po zbiorze wcześnie schodzących z pola zbóż ozimych czy też rzepaku ozimego. W przypadku zbóż należy zwrócić uwagę jakie herbicydy zostały używane do ich odchwaszczania. Ze względu na panującą suszę w ciągu lata, jesieni i zimy, pozostająca słoma czy też ściernisko może powodować fitotoksyczność dla roślin cebuli. Następuje ona wtedy kiedy rośliny cebuli dorastają do nie rozłożonych resztek słomy z herbicydami. Z tego też powodu należy zastosować na słomę odpowiednią ilość azotu, utrzymać odpowiednią wilgotność gleby i jak najszybciej wymieszać resztki pożniwne z gleba w celu ich mineralizacji.
Innym problemem jest wybór odpowiedniego terminu siewy. Zwykle producenci nie mający możliwości nawadniania sieją nasiona cebuli niezależnie od daty. Kryterium terminu siewu są opady. Jednak zbyt wczesne wysianie nasion, na przykład pod koniec lipca czy na początku sierpnia, może spowodować wytworzenie przed zimą zgrubień cebulowych. Tak zaawansowane we wzroście rośliny wiosną bardzo szybko wybijają w pędy kwiatostanowe nie tworząc cebul. Najodpowiedniejsza do wysiewy nasion jest ostatnia dekada sierpnia. Rośliny wtedy przed zimą wytwarzają odpowiednią średnicę przy glebie (średnica ołówka) i maja największą szansę na przezimowanie w dobrej kondycji.
Jeżeli chodzi o okrycia cebuli na zimę to niestety podczas ciepłych jesieni i początku zim ciężko jest wybrać optymalny termin. Taką plantacje powinno się okryć włókniną o gramaturze 23 g/m2 kiedy wierzchnia warstwa gleby zamarznie, a temperatury nie będą podnosić się powyżej zera. Jeżeli jest okrywa śnieżna to plantacje przykrywamy na wiosną tuż przed ruszeniem wegetacji, aby osłonić ją przed niekorzystnymi warunkami po ruszeniu wegetacji.
Ochrona roślin
Po wschodach rośliny mogą być uszkadzane przez szkodniki lub prze choroby. Ze względu na brak zapraw nasiennych insektycydowych może być problem ze zwalczaniem śmietki oraz wciornastków, które ze starych zasychających roślin przenoszą się na młode dopiero co wzeszłe siewki. Takie rośliny mogą być zniszczone całkowicie. Tak więc dobrym sposobem jest zakup już kompleksowo zaprawionych nasion bezpośrednio w firmach nasiennych. Oczywiście taki zabieg znacznie podraża koszt już i tak drogich nasion. Wybór jednak należy do producenta. Wciornastki nawet jeżeli nie zniszczą rośliny jesienią mogą w nie zimować i rozpocząć rozwój i żerowanie wiosną na plantacji.
Następny problem jesienny to choroby, a zwłaszcza mączniak rzekomy. Z tego też względu kiedy zaczynają występować dość długo rosy należy opryskiwać plantacje produktami systemicznymi, bardzo dobrze wyniszczającymi mączniak np. Ridomil Gold, a następnie chronić przed mączniakiem innymi preparatami w razie oczywiście takiej potrzeby.
W ostatnich tatach na wiosną jeżeli plantacja przezimuje należy rozpocząć ochronę przed Stemphylium. Jest to choroba atakująca szczypior cebuli po jakichkolwiek uszkodzeniach przymrozkowych, wiatrem z piaskiem itp, zwłaszcza podczas ciepłej i suchej pogody. Z tego też względu należy zapobiegawczo opryskiwać rośliny mankozebem z siarczanem magnezu, a po zauważeniu pierwszych objawów użyć Signum czy Scorpiona również z siarczanem magnezu.
Jeżeli plantacja wznowi wegetacje bardzo ważne jest utrzymanie odpowiedniej wilgotności podłoża i zapewnienia optymalnej zawartości składników pokarmowych, a zwłaszcza azotu. Z tego też względu na początku można użyć do nawożenia pogłównego niewielkiej dawki saletry amonowej (około 100 kg/ha), którą powtarzamy co około 2 tygodnie 3-4 razy. Po drugiej dawce saletry można użyć również nawozu kompleksowego typu Yara Mila Comlex w ilości około 200 kg/ha. Kiedy rośliny dobrze ruszą ze wzrostem można postymulawać je preparatami zawierającymi aminokwasy (Terrasorb Comlex) jak również wyciągiem wodnym leonardytu (Black Jak). Taka stymulacja może być również jednorazowo przeprowadzona przed zimą. Może ona wpłynąć wydatnie na stan przezimowanych rośli. Wiosną po pierwszej dawce (1,5 litra Terrasorbu i 2 litrach Black Jak), dalszą stymulacje można prowadzić zmniejszoną do 1 litra dawką Terrasorbu z dodatkiem Resistmimu lub Kryphtera. Trzeba jednak pamiętać aby do wykonywanych zabiegów nie używać więcej niż 300 litrów cieczy na hektar.
