Areał upraw cebuli w Polsce z roku na rok rośnie, a wraz z nim rośnie też produkcja – wynika z danych ARiMR i GUS z ostatnich pięciu lat. Być może zbiory rosłyby nawet szybciej, gdyby nie loteryjna pogoda, zwłaszcza w ostatnim sezonie. Wciąż możemy wyróżnić dwa główne wojewódzkie ośrodki produkcji cebuli, ale w ostatnich latach przybyło sporo nowych gmin i powiatów, które wypchnęły z pierwszej dziesiątki starsze cebulowe zagłębia.
Jak wynika z danych ARiMR, w latach 2020-2024 areał uprawy cebuli w Polsce wzrósł o 13 proc. z 22 315 ha do 25 259 ha. Produkcja również zaliczyła niemalże stały wzrost, jednak nie aż tak duży – w latach 2020-2024 urosła o 10%, z 615 tys. t do 675 tys. t. Wzrost produkcji pomiędzy rokiem 2023 a 2024 wyniósł nieco ponad 6%.
Najważniejsze województwa
Do najważniejszych województw w kontekście produkcji cebuli należą województwa kujawsko-pomorskie (1. miejsce, 9555 ha) i wielkopolskie (2. miejsce, 4958 ha). Podczas gdy na Kujawach areał cebuli wzrósł, w Wielkopolsce nieznacznie spadł. Do ważnych ośrodków produkcji należą również Mazowsze (+24%), woj. łódzkie (+31%), świętokrzyskie (+36%), lubelskie (+75%) i Małopolska (+72%).
Duże wzrosty areału upraw cebuli zanotowano właściwie we wszystkich pozostałych województwach, poza podkarpackim, dolnośląskim i podlaskim. Największy, bo niemal czterokrotny miał miejsce w woj. zachodniopomorskim, gdzie przybyło aż 381 proc. nowych upraw cebuli (391 ha).
Najważniejsze powiaty
Mapa z podziałem na powiaty dobrze pokazuje, że niemal połowa polskiego areału cebuli (11 584 ha, 46%) znajduje się w dziesięciu powiatach, z których większość zgrupowana jest na pograniczu województw kujawskiego i wielkopolskiego. Uwagę zwraca również zagłębie w powiatach proszowickim i kazimierskim – na pograniczu Małopolski i woj. świętokrzyskiego. Oba te powiaty wyprzedziły w pierwszej dziesiątce powiaty kaliski i średzki. W większości z najważniejszych powiatów powierzchnia upraw cebuli wzrosła w ostatnich latach.
Gminy o największym areale cebuli
Bezapelacyjnie największym cebulowym zagłębiem Polski jest gmina Kruszwica, która z ponad 1100 ha upraw wyprzedza 10 województw. Zdecydowana większość z gmin (8) w tym zestawieniu znajduje się w woj. kujawsko-pomorskim. Samorządy te łącznie posiadają na swoim terenie 22% krajowego areału cebuli.
To nie był łatwy rok
Choć statystyki pokazują wzrosty, to tegoroczna sezon nie był łaskawy dla producentów cebuli. Borykali się z bardzo loteryjną pogodą, która negatywnie wpłynęła na wielkość i jakość plonów. Producenci i eksperci wskazywali m.in na dużą presję bakterioz i fuzarioz, co z kolei przekładało się na problemy z przechowywaniem i niskie ceny w skupach.
Być może patrząc na tegoroczny areał wydawało się, że będzie nadprodukcja, ale rok był na tyle fatalny, że zbiory były niskie. Niektóre plantacje były zaorywane, był bardzo duży problem z chorobami – przekazał Paweł Glanowski z firmy Bejo podczas spotkania dla producentów w Wierzbnie k. Krakowa.
Trudno w tym momencie wyrokować, jakie decyzje podejmą producenci na kolejny sezon i czy uda się utrzymać tendencję wzrostową – oraz czy byłyby to działania rozsądne z punktu widzenia ekonomicznej opłacalności. Niezależnie od tego wydaje się, że decydujące znaczenie dla przyszłości produkcji będzie miała pogoda.
