W ostatnich latach coraz szersze grono plantatorów zajmujących się profesjonalną uprawą ogórków decyduje się na uprawę odmian partenokarpicznych. Dlaczego? Bo są bardziej stabilne w plonowaniu i zapewniają bardziej wyrównany plon względem odmian wymagających zapylenia przez owady. Wszystko wskazuje na to, ze przyszłość uprawy ogórków w Polsce będzie związana z odmianami partenokarpicznymi.
Czy ogórek wymaga zapylenia?
Z botanicznego punktu widzenia ogórek jest rośliną obcopylną, zapylaną przez owady, głównie pszczoły. Na roślinach ogórkach występują więc zarówno kwiaty męski jak i żeńskie, a obecnie oferowane odmiany mają zdecydowanie większy udział tych drugich (stąd nazwa odmiany z przewagą kwiatów żeńskich). Zatem, aby zwiększyć ilość prawidłowo zapylonych owoców i poprawić równomierność zapylania, a w efekcie zmniejszyć udział w plonie owoców niekształtnych, należy na plantacjach rozmieszczać ule z pszczołami. Na 1 hektarze zaleca się ustawić 4-5 pni pszczelich. Oczywiście w zależności od panujących warunków pogodowych, warunki do zapylenia są lepsze lub gorsze, a konsekwencją tych ostatnich może być niższy plon ogórków oraz gorsza ich jakość (drobne, niekształtne). Wśród obecnie dostępnych odmian do produkcji towarowej przeważają odmiany partenokarpiczne, w przypadku których obecność pszczół nie jest konieczna, a wręcz niewskazana.
Partenokarpiczne – co to oznacza?
Partenokarp dosłownie oznacza po grecku „dziewiczy owoc”, z kolei partenokarpia jest procesem, w którym owoce powstają bez konieczności przeniesienia pyłku na znamiona słupków kwiatów żeńskich oraz nie poosiadają żywotnych nasion. Cechę tę wykorzystano w hodowli wielu roślin uprawnych, w tym również ogórków, gdzie początkowo odmiany partenokarpiczne wprowadzono do upraw w szklarniach i tunelach, a z czasem także do uprawy w gruncie. Tak więc dzięki partenokarpicznych odmianom ogórka można uzyskać owoce, bez dodatkowych nakładów na wprowadzanie owadów zapylających na plantację towarowe. Jakie są jeszcze inne dodatkowe zalety uprawy odmian partenokarpicznych? Takie odmiany są stabilne w plonowaniu, cechuje je wydłużony okres zbiorów, mogą być dłużej przykryte agrowłókniną, do zapylenia kwiatów nie są potrzebne pszczoły, rośliny mają otwarty pokrój, zbiór jest łatwiejszy a plony wysokie. Same owoce ogórków partenokarpicznych są wyrównane, łatwe w sortowaniu, pozbawione goryczki, nie mają nasion i tym samym są jakościowo lepsze (także pod względem przydatności do kwaszenia) względem odmian z przewagą kwiatów żeńskich. W moim przekonaniu przyszłość uprawy ogórków gruntowych należy do odmian partenokarpicznych i taki jest trend w większości krajów, gdzie uprawiane są ogórki – podkreślał Marcin Pawlak, ekspert z firmy Rijk Zwaan, która w swoim portfolio posiada dość szeroką paletę partenokarpicznych odmian ogórka gruntowego (czytaj również).
Czy warto uprawiać partenokarpiczne odmiany ogórka gruntowego?
Coraz więcej plantatorów decyduje się również na uprawę odmian ogórka partenokarpicznych. Ja od początku gdy tylko zacząłem uprawiać ogórki opieram się na odmianach partenokarpicznych. Przede wszystkim można wtedy przyspieszyć początkowy wzrost stosując białą agrowłókninę do okrycia plantacji w okresie początkowego wzrostu. Istotna jest też stabilność plonowania i wyrównanie w plonie. Nasi odbiorcy wymagają przede wszystkim drobnego ogórka, bardzo wyrównanego. Te odmiany to zapewniają – podkreśla Cezary Olejniczak z Starego Wieliszewa, który co roku uprawia ogórki na powierzchni 3 ha (czytaj również).
Oferta odmian ogórków gruntowych
Warto zauważyć, że ofercie firm oferujących nasiona ogórków, coraz większy udział mają właśnie odmiany partenokarpiczne. Świadczy to o tym, że to właśnie one mają i mieć będą dominujące znaczenie w towarowej uprawie tego warzywa.
Firmy ferujące nasiona ogórka gruntowego:
PNOS w Ożarowie Mazowieckim – kilkanaście odmian kilkanaście odmian tradycyjnych i kilka odmian partenokarpicznych z hodowli MoravoSeed
Bejo Zaden – 8 odmian partenokarpicznych i 4 odmiany z przewagą kwiatów żeńskich
Rijk Zwaan – 6 odmian partenokarpicznych i 1 odmiana z przewagą kwiatów żeńskich
Nunhems – 6 odmian partenokarpicznych i 1 odmiana z przewagą kwiatów żeńskich
Spójnia – 4 odmiany partenokarpiczne i 10 odmian tradycyjnych
Syngenta – 1 odmiana z przewagą kwiatów żeńskich (Octopus F1)
Polan – 8 odmian z przewagą kwiatów żeńskich i 1 odmiana partenokarpiczna
Clause – 2 odmiany z przewagą kwiatów żeńskich
Uprawa ogórków – odmiany konwencjonalne czy partenokarpiczne
