Uprawa marchwi (cz. III) – choroby

Ważną częścią szkolenia zorganizowanego w Kazimierzy Małej było omówienie możliwości przeciwdziałania (więcej czyt..) i zwalczania chorób marchwi. O ile, wiele nowych odmian wykazuje coraz większą odporność na wiele groźnych dla tego gatunku patogenów, bez właściwej ochrony fungicydowej trudno raczej liczyć na zadowalający plon, który można przechowywać.

Jak informował Cor Eldering z firmy doradczej Delphy, cztery główne choroby marchwi w okresie wegetacji to zgnilizna twardzikowa, alternarioza naci, mączniak prawdziwy oraz występujące w późniejszych okresie choroby okresu przechowalniczego. Najgroźniejsza jest zgnilizna twardzikowa, która pojawia się około 2-3 tygodnie zanim pierwszy liść dotknie ziemi. Kiedy pierwszy główny liść zaczyna dotykać ziemi pojawiają się kolejne choroby taki jak alternarioza naci. W kolejnym okresie, kiedy przyrost liści jest już bardzo duży zaczynają się pojawiać problemy z mączniakiem prawdziwym. Jeśli producent dopuści do porażenia marchwi na polu jedną z tych chorób, wówczas musi się liczyć, że będzie miał problemy z chorobami w okresie przechowywania – mówił C. Eldering.

W okresie przechowywania pojawia się czernienie korzeni, powodowane przez kilka patogenów, dlatego tak trudno jest określić jego dokładnego sprawcę. Główne metody zapobiegania sprawcom tej chorobom to zdrowe rośliny na polu, ważną rolę odgrywa również zmianowanie i omijanie miejsc, gdzie występowały objawy chorobowe, ważne jest również dbanie o higienę skrzyniopalet. W Holandi skrzyniopalety dezynfekuje się np. 3,5% roztworem preparatu Woolsit KD 10, którego substancją aktywną jest propiconazol. Dezynfekcja odbywa się poprzez zanurzenie skrzyniopalety w roztworze preparatu. Jak informował doradca, w Holandii zaczęto wdrażać test przeprowadzany przez firmę NSure pozwalający określić optymalny termin sprzedaży marchwi na podstawie analizy kodu DNA patogenów. Pozytywny wynik badania daje nam od 6 do 8 tygodni czasu przed pojawieniem się objawów choroby w przechowalni.

Choroby zagrażając marchwi w czasie przechowywania

Likorioza korzeni marchwi (Mycocentrospora carrot) – objawia się czarnymi zapadniętymi dołkami, aby ją stwierdzić konieczna jest analiza mikroskopowa. Jest bardzo podobna do zgnilizny twardzikowej. Rozwija się już powyżej 0^oC, optymalna temp. dla jej rozwoju to 17-20^oC. Aby ją ograniczyć należy ograniczyć stosowania dużych jednorazowych dawek azotu, a składnik ten dostarczać w dawkach dzielonych.

Czarna zgnilizna marchwi (Alternaria radicina) jej objawy na polu są podobne do alternariozy naci, jeśli choroba ta się pojawi należy bardzo szybko przystąpić do jej zwalczania, gdyż jest bardzo agresywna i szybko się rozwija. Trzeba pamiętać, że jest to choroba odglebowa. Dobrze rozwija się w przedziale w temperaturze od 0 do 34^oC, a infekcje zaczynają się od ogonków liściowych. Jeżeli ta choroba pojawi się na liściach, jest bardzo duże ryzyko, że będzie występować w okresie przechowywania. Rozwojowi tej choroby sprzyja również duża wilgotność, powyżej 94%.

Czarna plamistość korzeni (Rhexocercosporidium carotae) objawy tej stosunkowo nowej w Polsce choroby (nazywana jest też akrotecium) uwidaczniają się na korzeniach marchwi (w trakcie przechowywania) jako brązowo-czarne punktowe plamy, nieco jaśniejsze w środku. W dalszym stadium choroby plamy stopniowo powiększają się, a porażeniu ulegają głębsze warstwy miąższu. Marchew z symptomami choroby traci wartość handlową, w związku z tym nie nadaje się do sprzedaży, ani przetwórstwa. Jest to choroba odglebowa, ale również przenoszona drogą powietrzną, rozwija się w temperaturze od -3^oC do 25^oC, potrzebuje do rozwoju dużej ilości wody.

Alternarioza naci marchwi (Alternaria dauci) typowe objawy to brązowo-czarne plamy na liściach otoczone żółtawą obwódką. Dobrze rozwija się w temp. 20-30^oC, optymalna temperatur do jej rozwoju to 28^oC, potrzebna jest też duża wilgotność. Porażenie tą chorobom następuje od momentu dotykania przez główne liście gleby. W momencie zauważenia pierwszych plam trzeba rozpocząć zwalczanie, co pozwala ograniczyć problemy z tą chorobą w okresie przechowywania korzeni. W przypadku ograniczenia problemów z tą chorobą ważne jest wprowadzanie azotu dolistnie, w małych dzielonych dawkach. Do rozwoju tej choroby potrzeba około 10 dni.

Co pozwala uniknąć problemów z chorobami:

• starać się unikać uszkodzenia skórki, często notuje się szczególnie na lekkich, mineralnych glebach,
• jednostajny wzrost (regularne nawadnianie, podawanie nawozów w dawkach dzielonych)
• w okresie zbioru, zbierać tylko zdrową, dojrzała, nie uszkodzoną marchew
• uprawiać odmiany o silnych, zdrowych liściach, takie odmiany ma m.in. w swojej ofercie odmiana Vilmorin
• Dobre efekty daje test NSure – jest to interesujące rozwiązanie, pozwalające oszczędzić wiele pieniędzy i ograniczyć straty. 1 analiza (130 euro + koszty wysyłki do Holandii) Z 250 skrzyniopalet wybieramy losowo 5 z których pobieramy łącznie 25 szt. marchwi. Obieramy je, a skórkę wysyłamy do laboratorium.

Nowe i znane rozwiązania w ochronie

Jak informował Marcin Chojecki z firmy BASF, w styczniu rozszerzenie etykiety rejestracyjnej uzyskał herbicyd Stomp Aqua 455 CS. W uprawie marchwi zalecane jest stosowanie go w dawkach dzielonych 2 x 1,75 l/ha. Na uwagę zasługuje nowa formulacja (mikrokapsuły, dzięki czemu preparat nie brudzi) tego herbicydu, oraz bardzo wysoka efektywność zwalczanych chwastów. Stomp Aqua 455 CS z substancją czynną pendimetalina (związek z grupy dinitroanilin) jest środkiem stosowanym doglebowo lub nalistnie, przeznaczonym do zwalczania rocznych chwastów dwuliściennych i jednoliściennych. Jest pobierany przez korzenie i części nadziemne chwastów. Najskuteczniej zwalcza chwasty w okresie ich kiełkowania i wschodów. Chwasty jednoliścienne są zwalczane do fazy pierwszego lub do początku drugiego liścia, a chwasty dwuliścienne do fazy dwóch liści właściwych.

Przed sezonem warto także przypomnieć sobie podstawowe zasady stosowanie sprawdzonego w uprawie marchwi fungicydu jakim jest Signum 33 WG. W przypadku tego preparatu M. Chojecki zwracał uwagę aby jego dobre rozpuszczenie (należy unikać jednorazowego wsypywania całego preparatu do zasobnika). Fungicyd ten zawiera dwie substancje aktywne (piraklostrobina i boskalid). Wykazuje działanie zapobiegawcze i interwencyjne. W preparacie tym, bardzo ważne jest zwracanie uwagi na właściwe proporcje zawartych w nim substancji aktywnych, dzięki czemu doskonale sprawdza się w ochronie warzyw i roślin jagodowych. W uprawie marchwi ma on rejestrację do zwalczania alternariozy naci i mączniaka prawdziwego. Produkt ten działa bardzo dobrze, należy go szanować i stosować zgodnie ze strategią antyodpornościową. W przypadku tego produktu w uprawie marchwi rekomendowany jest do stosowania w dawce 1 kg/ha i nie częściej jak dwa razy w sezonie. Należy pamiętając o tym, że Signum 33 WG należy do fungicydów z grupy SDHI. Dlatego stosując ten lub inne produkty z tej samej grupy należy stosować je przemiennie z fungicydami z innych grup chemicznych i wykonywać w sezonie maksymalnie dwa zabiegi produktami z grupy SDHI – informował M. Chojecki. W przypadku tego produkty należy zwracać uwagę na 28-dniowy okres karencji. Dobrym uzupełnieniem ochrony marchwi, do przemiennego stosowania z Signum 33 WG może być np. Rovral Aquaflo 500 SC.