12 stycznia w Ożarowie Mazowieckim firma Rijk Zwaan zorganizowała konferencję poświęconą uprawie i przechowywaniu warzyw. W jej trakcie przedstawione zostały pewne trendy na rynku warzyw w Europie i propozycje dla polskich producentów. Sporo uwagi poświęcono również przetwarzaniu kapusty i ogórków.
Niemiecki rynek kapusty
Na początku spotkania Christian Spangenberg z Rijk Zwaan Niemcy przedstawił jak kształtuje się rynek kapusty w Europie. W 2015 roku pogoda we wschodniej i centralnej Europie nie sprzyjała wzrostowi warzyw, a w przypadku warzyw kapustnych dużym problemem okazały się mszyce i choroby wirusowe. Z kolei we wschodniej i północnej Europie nadmierne opady deszczu przyczyniły się do problemów z systemem korzeniowym i chorobami grzybowymi. Ciepła jesień w krajach centralnej i wschodniej Europy nie sprzyjała też dobremu przygotowaniu kapusty do przechowywania, kiedy to w październiku i listopadzie gdy zbierano kapusty temperatura nierzadko przekraczała 10C. To wszystko przełożyło się na znaczący wzrost cen kapusty przemysłowej do 22-25 euro/kg, podczas gdy w normalnych latach niemieccy producenci otrzymują najwyżej 5-7 eurocentów/kg kapusty.
Na rynku konsumenckim także widać pewne zmiany. Rośnie zainteresowanie kapustami o wydłużonych główkach, które stają się produktem całorocznym w wielu sieciach handlowych. Rośnie też zainteresowanie kapustami o niedużych główkach. Dominacja na rynku niemieckim sieci supermarketów sprawia, że preferowane są te towary i asortymenty, które mogą być oferowane przez cały rok. Jest widoczna tendencja do coraz mniejszych główek kapusty, czego przykładem mogą być wymagania sieci Lidl, która określiła maksymalną wielkość główek na 1,2 kg. Bardzo dużą popularność zdobywają kapusty o stożkowych główkach, za którą producenci uzyskują wysokie ceny. W styczniu w Niemczech i Holandii kształtowały się one w styczniu na poziomie 50-60 eurocentów za kg. W styczniu utrzymywały się też wysokie ceny za kapustę białą o wiele wyższe dla kapusty czerwonej i włoskiej.
Specjalista z Niemiec przedstawił również system uprawy w Niemczech gdzie we współpracy z firmą Asalift prowadzone są próby mechanicznego zbioru kapusty. Do takiego systemu uprawy nadają się odmiany o dobrym pokryciu liśćmi. Taką odmianą jest Flexima. Odmiana ta zbierania wraz liśćmi bardzo dobrze się przy tym przechowuje.
Racjonalne nawożenie
Wojciech Kopeć z firmy Yara Poland na podstawie wyników z trzy letnich doświadczeń przedstawił wpływ żywienia mineralnego na trwałość przechowalniczą warzyw. Sprawdzano wpływ 3 poziomów nawożenia azotem tj. 110 i 135 kg N/ha stosując pogłównie saletrę wapniową oraz 160 kg N/ha stosując pogłównie saletrę amonową, w każdym poziomie część przedsiewną azotu zastosowano przy użyciu YaraMila Complex. W doświadczeniu sprawdzano plon w momencie zbioru i stwierdzono że najkorzystniejsza struktura plonu (plon handlowy) w przypadku marchwi przy 110 kg N/ha – różnica istotna statystycznie, przy tym poziomie nawożenia azotem odnotowano również najniższą zawartość azotanów. W doświadczeniu na selerach najwyższy plon uzyskano przy poziomie nawożenia 135 kg N/ha – różnica istotna statystycznie. Doświadczenie na marchwi wykazało tendencję spadku masy korzeni ogółem podczas przechowywania przez 2,5 oraz przez 5 miesięcy wraz ze wzrostem nawożenia azotem. Masa korzeni zdrowych po przechowaniu przez 2,5 i 5 miesiąca była najwyższa przy poziomie 135 kg N/ha i była to różnica istotna statystycznie. W doświadczeniu na selerach zastosowano ten sam schemat nawożenia, wykazano tendencję spadku masy korzeni ogółem podczas przechowywania przez 2,5 oraz przez 5 miesięcy wraz ze wzrostem nawożenia azotem. Poziom ubytków naturalnych podczas przechowywania przez 2,5 i 5 wykazał tendencję wzrostu wraz ze wzrostem dawek azotu. Najniższe ubytki naturalne uzyskano przy dawce 110 kg N/ha i była to różnica statystycznie istotna. Jeżeli chodzi o masę korzeni zdrowych seler podczas przechowywania przez 2,5 oraz przez 5 miesięcy to podobnie jak przy marchwi wykazano tendencję jej spadku wraz ze wzrostem nawożenia azotem. Podsumowując można stwierdzić, celowość stosowania niższych dawek azotu pod warunkiem podawania tego składnika w postaci saletry wapniowej. Przy ustaleniu programu nawożenia powinniśmy również wziąć pod uwagę czy zamierzamy sprzedać plon w momencie zbioru czy będziemy go przechowywać ponieważ strategia nawożenia, aby osiągnąć najkorzystniejszy efekt ekonomiczny, w obu przypadkach może być różna. Prelegent przypomniał też o podstawowej ofercie nawozów wieloskładnikowych – YaraMila Complex z aktywnym fosforem w unikalnej polifosforanowej formie, saletr wapniowych: YaraLiva Nitrabor i YaraLiva Calcinit, które są doskonałym dla roślin źródłem bardzo szybko dostępnego wapnia i azotu. Cechują się one bardzo dobra rozpuszczalnością co pozwala w krótkim czasie dostarczyć roślinom te składniki pokarmowe. Rośliny dobrze odżywione wapniem są bardziej odporne na stresowe warunki uprawy i patogeny, mają lepsze właściwości przechowalnicze – przypomniał specjalista z Yara.
Czynniki wpływające na przechowywanie
Arkadiusz Lipiński wskazywał na czynniki wpływające na dobre przechowywanie warzyw. Przypomniał on o różnych systemach przechowywania od tradycyjnych systemów polegjących na przechowywaniu warzyw korzeniowych w kopcach (system ten cały czas bardzo sprawdza się w przypadku buraków czerwonych), po nowoczesne obiekty przechowalnicze, których dużo powstało w ostatnim czasie. Jednym z czynników warunkujących dobre przechowywanie warzyw są odmiany, których dość bogaty asortyment oferuje firma Rijk Zwaan. Bardzo duże znaczenie ma całą agrotechnika jak przygotowanie stanowiska, optymalny termin siewu lub sadzenia, nawożenie, ochrona, precyzyjny system siewu. To wszystko powinno umożliwić wyprodukowanie najlepszej jakości warzyw bo tylko takie warto jest przechowywać. Szacuje się, że każdy tydzień przechowywania 1 kg warzyw w nowoczesnej chłodni to kosz 1 grosza. Przy kilkunastu tygodniach są to duże koszty – mówił A. Lipiński. Ważne jest też by jak najszybciej po zbiorze schłodzić warzywa. Dla marchwi pietruszki i selera optymalna temperatura do przechowywania to 1-2C, dla buraków ćwikłowych to już 2C. Istotne jest utrzymanie wysokiej wilgotności powietrza koło 98%.
Dobra rozsada
Wojciech Wasiak zwracał uwagę na korelacje między jakością nasion produkcja rozsady a finalną uprawy selera. Rozsada selera może produkowana w wielodoniczkach lub kostkach torfowych 4×4 cm. Najlepiej jest używać nasion otoczkowanych i podkiełkowanych co zapewnia szybsze i bardziej wyrównane wschody. Nasiona otoczkowane mają wyrównaną średnicę w zakresie 2-2,5 mm co zapewnia dokładność siewu mechanicznego. Dobrą rozsadę selera można uzyskać tylko z nasion otoczkowanych – mówił w. Wasiak. Używając takich nasion wysiewa się je bezpośrednio do tac lub kostek, w których będą rosły i pomija się etap pikowania siewek. W dalszym etapie produkcji rozsada z nasion otoczkowanych zapewnia równomierny wzrost a w efekcie wyrównanie plony korzeni. Rijk Zwaan jako przedstawiciel niemieckiego producenta rozsądku GrowGroup w przypadku selera oferuje zarówno rozsadę w wielodoniczkach jak również w kostkach torfowych.
Spotkaniu w Ożarowie towarzyszyła również urozmaicona wystawa odmian warzyw oferowanych przez Rijk Zwaan. Zdominowały ją warzywa korzeniowe oraz kapusty. Uczestnicy Konferencji z zainteresowania oglądali, porównywali i dyskutowali nad doborem odmian. Ciekawym punktem spotkania okazała się też wystawa produktów kiszonych czyli przetworzonej kapusty i ogórków. Oglądano, smakowano i zastanawiano się co można zmienić w produkcji i przetwórstwie tych, jak można śmiało powiedzieć, narodowych produktów jakimi są kiszona kapusta i ogórki.
