Początkowy wzrost warzyw, to okres kiedy trzeba baczną uwagę zwrócić na pojawiające się w uprawach szkodniki. Niektóre z nich niezauważone w porę mogą spowodować znaczące szkody, niszcząc całkowicie młode rośliny. Czytaj również cz. I
Chowacz szczypiorak
W uprawach cebuli szkodnikiem pojawiającym się najwcześniej w okresie wiosennym jest chowacz szczypiorak. U tego gatunku zimują owady dorosłe, przeważnie w ściółce, w resztkach roślin pozostawionych na polu, pod grudkami ziemi. Wiosną, już pod koniec kwietnia zaczynają żerowanie na szczypiorze cebuli ozimej czy cebuli uprawianej z dymki. W maju przechodzą na plantacje zakładane z siewu wiosennego, gdzie samice zaczynają składać jaja w tkankę liści. Chowacze są szczególnie groźne wiosną, kiedy cebula znajduje się w fazie 1–3 liści. Mogą wtedy zniszczyć całkowicie szczypior. Dorosłe chrząszcze, długości do 3mm, są czarne, pokryte szarymi łuskami, z jaśniejszą linią biegnącą środkiem ciała. Żerują na zewnątrz liści. Larwy są beznożne, długości do 7 mm, koloru żółtego z brązową głową. Po wylęgnięciu zaczynają żerować wewnątrz liści, wygryzając miękisz. Na zewnątrz szczypioru widoczne są wąskie, podłużne jasne pasemka z nieuszkodzoną z wierzchu skórką. Silnie uszkodzone liście żółkną, a następnie przedwcześnie zasychają. Chowacze największe szkody wyrządzają w maju i czerwcu. Lustrację upraw należy rozpocząć zaraz po wschodach roślin, czasami jeszcze w kwietniu. Jest to konieczne zwłaszcza w rejonach, gdzie w poprzednich latach doszło do masowych wystąpień tego szkodnika. Progiem zagrożenia jest stwierdzenie 2 do 5 wygryzionych „okienek” w szczypiorze, na 10 kolejnych lustrowanych roślinach. Do zwalczania obecnie są zarejestrowane tylko środki z grupy neonikotynoidów: Miros 20 SP, Mospilan 20 SP i Stonkat 20 SP. Dobre wyniki ochrony daje posadzenie jednego rzędu „chwytnych”, rozpoczynających wcześniej wegetację roślin — dymki lub wysadków cebuli — wzdłuż brzegu plantacji. Gromadzące się na nich chrząszcze oraz inne gatunki szkodników opryskuje się jednym z insektycydów podanych w Programie ochrony warzyw, lub głęboko zaoruje się cały pas ze szkodnikami.
Śmietka cebulanka
Równie poważne zagrożenia w okresie wiosennym może powodować, powszechnie występująca na terenie Polski, śmietka cebulanka – niewielka muchówka do 6 mm długości. Zimuje w stadium bobówki w glebie. W ciągu roku rozwija dwa pokolenia. Pokolenie wiosenne pojawia się w maju, letnie nalatuje na plantacje w lipcu. Samica składa jaja na glebie u podstawy wschodzących roślin. Białe, beznogie larwy po wylęgnięciu zaczynają żerować wewnątrz roślin powodując ich zasychanie. Dla cebuli uprawianej z siewu większe zagrożenie stwarza pokolenie wiosenne, gdzie jedna larwa może zniszczyć nawet kilkanaście rosnących w rzędzie siewek cebuli. Podstawą ochrony cebuli przed śmietką jest właściwy płodozmian i odpowiednio długa przerwa w uprawie cebuli na jednym stanowisku. Częściową ochroną przed pierwszym pokoleniem śmietki są też stosowane wszelkiego rodzaju okrywy – włókniny i siatki antyowadzie służące do okrywania wschodów cebuli. Należy też unikać sąsiedztwa długo kwitnących upraw i zachwaszczenia plantacji, gdyż kwitnące rośliny są źródłem pokarmy dla dorosłych muchówek. Zabiegi opryskiwania najlepiej wykonywać na podstawie sygnalizacji, gdzie progiem szkodliwości jest znalezienie 2 – 3 roślin z jajami śmietki na 1 mb rzędu. Plantację można chronić poprzez opryskiwanie roślin środkami z grupy pyretroidów (Karate 2,5 WG, Karate Zeon 050 CS, LambdaCe 050 CS, Patriot 100 EC i Wojownik 050 CS) lub neonikotynoidów (Miros 20 SP, Mospilan 20 SP i Stonkat 20 SP).
Połyśnica marchwianka
W uprawach marchwi od wielu lat najważniejszym szkodnikiem w okresie wiosny jest połyśnica marchwianka, pomimo dobrze poznanej biologii rozwoju i opracowaniu różnych metod jej zwalczania. Dorosłe połyśnice są dosyć łatwe do identyfikacji. Osiągają do 5 mm długości, są błyszczące, czarne, ze stożkowatym, ostro zakończonym odwłokiem. Głowa, bardzo krótkie, 3-członowe czułki i odnóża połyśnicy są koloru żółtopomarańczowego. Larwy są walcowate, jasnożółte, długości do 7 mm. Połyśnica marchwianka rozwija w ciągu sezonu dwa pokolenia. Zimują poczwarki w bobówkach w glebie, czasami larwy w korzeniach marchwi w przechowalniach. Pokolenie wiosenne pojawia się na początku maja. Samice po uzupełnieniu pokarmu składają jaja do gleby w pobliżu rośliny żywicielskiej. Wylęgłe larwy wgryzają się do korzeni, gdzie żerują przez około 3-4 tygodnie. Są szczególnie niebezpieczne dla roślin będących w fazie 2–4 liści. Jedna larwa może wówczas całkowicie zniszczyć do 10 młodych roślin. Larwy pokolenia letniego pojawiają się od końca lipca i żerują w korzeniach spichrzowych aż do zbiorów – drążą korytarze, które wypełnione są odchodami. Uszkodzone starsze korzenie nie zamierają, nie nadają się jednak do przechowywania, z uwagi na ich szybkie gnicie spowodowane wtórnym porażeniem przez patogeny grzybowe i bakteryjne. Ponieważ połyśnica występuje na terenie całego kraju praktycznie corocznie, jej zwalczanie powinno być prowadzone obligatoryjnie.
Z powodu braku zapraw nasiennych jedyną dostępną obecnie formą chemicznej ochrony upraw jest opryskiwanie roślin. Zabiegi opryskiwania należy wykonywać wyłącznie w oparciu o sygnalizację pojawienia się szkodnika na uprawie. Do stwierdzenia obecności połyśnicy służą żółte tablice lepowe. Zakłada się je na skraju upraw, po jednej tablicy w połowie każdego boku pola, najlepiej od strony zakrzewień i nieużytków. Tablice skutecznie wyłapują owady przez cztery, pięć dni. Po tym czasie należy je wymienić. Do monitorowania nalotu I pokolenia tablice na polu ustawia się od pierwszej dekady maja do początku czerwca. Latem żółte tablice są potrzebne od połowy lipca do połowy sierpnia. Progiem zagrożenia jest odłowienie na tablicach ustawionych na plantacji średnio powyżej 1muchówki dziennie przez 3 kolejne dni. Obecnie do zwalczania połyśnicy marchwianki zarejestrowany jest tylko Patriot 100 EC z grupy pyretroidów oraz Proteus 110 OD zawierający dwie substancje z grupy neonikotynoidów i pyretroidów.
