Podczas październikowych warsztatów na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie rozmawiano m.in. o trendach w hodowli selerów naciowych i korzeniowych. Charakterystykę odmian oraz praktyczne uwagi dotyczące uprawy tych warzyw przybliżyli uczestnikom wydarzenia specjaliści z firmy Rol-Spec.
Naciowe zdobywają popularność
Swoimi spostrzeżeniami na temat selerów naciowych podzielił się Piotr Zawada, właściciel firmy Rol-Spec, która dystrybuuje nasiona firmy Novisem na terenie Polski. Zdaniem specjalisty seler naciowy w ciągu ostatnich dziesięciu lat zyskał na popularności w naszym kraju, a to za sprawą wysokiej wartości odżywczej tego warzywa. Jedną ze starszych odmian jest Giotto F1, z dużą tolerancją na tipburn, która szybko rośnie i jest stosunkowo wysoka.
W warunkach tunelowych, sprzyjających intensywnemu rozwojowi roślin, selery naciowe mogą tworzyć odrosty boczne. Dawniej nie było to problemem, ponieważ koszt wynajęcia pracowników był niewielki. Szacuje się, że w ciągu dekady wzrósł on prawie 4-krotnie. To z kolei przełożyło się na kierunek hodowli nowych odmian. Aby ograniczyć koszty związane z obróbką podczas zbiorów obecne prace hodowlane są ukierunkowane na kompaktowość i brak tendencji do tworzenia pędów bocznych. Takie cechy charakteryzują drugą odmianę selera naciowego będącą przedmiotem doświadczeń – NOV7582 F1. Jej ogonki liściowe są bardziej skupione i mocno wyrównane. Istotnie wpływa to na skrócenie czasu przygotowania warzywa do pakowania.
Piotr Zawada zwrócił również uwagę na tipburn – chorobę fizjologiczną, która objawia się zamieraniem młodych liści sercowych. Jej wystąpienie jest na ogół wypadkową trzech czynników: ekstremalnych warunków pogodowych, niedoboru wody i wapnia.
W Polsce są głównie trzy firmy zajmujące się przetwórstwem selera naciowego. Do niedawna największą była Bonduelle, z kolei wzrastające znaczenie odgrywa Grupa Producentów Warzyw Primavega. To właśnie temu ostatniemu przedsiębiorstwu Rol-Spec dostarcza do produkcji nasiona m.in. selerów naciowych, rukoli oraz buraczków typu Bull’s Blood w wielu odmianach. Trzecią firmą przetwarzającą selera naciowego jest G’s. Z kolei pietruszkę naciową wielkotowarowi producenci w większości przycinają na tzw. pęczki, następnie sieją ponownie. Świetnie do tego celu nadaje się m.in. bardzo aromatyczna o ciemnozielonych i grubych liściach odmiana Sioux przeznaczona do całorocznej uprawy.
Selery korzeniowe o różnym przeznaczeniu
Charakterystykę odmian selera korzeniowego oraz zagadnienia uprawowe przybliżył uczestnikom wydarzenia Marcin Wieczyński z firmy Rol-Spec. Firma sprzedaje nasiona w technologii NoviPill, czyli otoczkowane i podkiełkowane. Jest to gwarantem uzyskania szybkich i równomiernych wschodów, a także pozwala zaoszczędzić na pracy ręcznej związanej z pikowaniem. Na najwcześniejsze nasadzenia rekomendowany jest seler Alpha F1, z bardzo dużą tolerancją na jarowizację. Rozsadę tej odmiany można sadzić już w kwietniu do tuneli foliowych i pod włókninę. Ma wzniesione i mocne ulistnienie o ciemnozielonej barwie. Nadaje się do zbioru pęczkowego w uprawie w dużym zagęszczeniu.
Na zaopatrzenie rynku warzyw świeżych polecana jest odmiana Calgary F1, która tworzy zgrubienia o jednolitym kalibrażu w zakresie 0,8-1 kg przy gęstych nasadzeniach ok. 75 tys./ha. Ma ona uniwersalne przeznaczenie i również dobrze sprawdzi się w przechowalni czy do przemysłu uprawiany w większej rozstawie tworząc wówczas część użytkową o wadze przekraczającej nawet 2 kg. Nie ma tendencji do tworzenia pustych przestrzeni, a miąższ jest intensywnie biały. Bardzo dobrze się przechowuje.
Najnowszą propozycją wśród selerów korzeniowych hodowli Novisem jest Boston F1, przeznaczony przede wszystkim na potrzeby przemysłu przetwórczego. Odznacza się szybkim tempem wzrostu, co sprawia, że nawet przy znacznej presji ze strony septoriozy pozwala uzyskać satysfakcjonujący plon. Obie powyższe odmiany mieszańcowe charakteryzują się wysokim plonem handlowym zgrubień, które są łatwe do obróbki mechanicznej, ponieważ mają okrągły kształt, a korzenie wyrastają z dolnej części. Należy je wysadzać po 15 maja.
Marcin Wieczyński wyjaśnił jak ważny jest właściwy dobór odmiany na podstawie kilku przykładów. Odmiany przeznaczone do przechowywania polecał zbierać kombajnem bezpośrednio za nać, ponieważ ten typ zbioru mechanicznego jest mniej obarczony ryzykiem obicia zgrubień korzeniowych. Takie selery zdecydowanie lepiej się przechowują i rzadziej są porażane przez patogeny. Przedstawiciel firmy Rol-Spec zwrócił uwagę, że Polska jest jednym z największych producentów suszu selerowego na świecie. Do tego celu należy wybierać odmiany, które charakteryzują się dużą zawartością suchej masy (11-13%). Ponadto, powinny one mieć śnieżnobiały i zbity miąższ. Wszystkie te cechy posiada Boston F1. Specjalista podkreślił również, że kluczem do sukcesu w uprawie selera jest dbałość o stałe zaopatrzenie roślin w wodę. Oprócz spełnienia wysokich potrzeb wodnych w wyniku nawadniania ogranicza się występowanie defektów fizjologicznych takich jak tworzenie pustych przestrzeni w zgrubieniu korzeniowym jak i zamierania stożka wzrostu. W Polsce w uprawie tego gatunku dominuje nawadnianie deszczowniane, które ma jednak kilka wad. Jedną z nich jest większe zagrożenie ze strony septoriozy, która rozprzestrzenia się za pomocą zarodników konidialnych.
