Podczas webinarium jakie zorganizowaliśmy na naszym portalu na początku stycznia, omawiane były różne strategie herbicydowe w ochronie cebuli. Gośćmi tego spotkania byli Władysław Tokarczyk z Syngenta Polska, Andrzej Zbroja z Tradecorp oraz Tomasz Jazdon z gospodarstwa w Chobienicach. W tym gronie dyskutowaliśmy o tym jakie herbicydy i w jakich okresach stosować, by osiągnąć oczekiwany efekt w redukcji zachwaszczenia a nie szkodzić cebuli.
Jakie herbicydy stosować w uprawie cebuli?
Podana w tytule kwestia nie jest możliwa do przedstawienia w oczywisty sposób. Nie da się bowiem z góry opracować jednolitego programu zwalczania chwastów w uprawie cebuli. Podlega on bowiem wielu zmiennym poczynając od tego na jakiej glebie prowadzona jest uprawa, jak przebiega rozwój rośliny, w jakiej są one kondycji (czy posiadają nalot woskowy), wreszcie jakie panują warunki pogodowe. Te wszystkie zmienne należy wziąć pod uwagę planując strategię herbicydową w danym roku uprawy. Warto jednak wiedzieć wcześniej jakie środki mogą być zastosowane i w jakich fazach wzrostu. Przedstawił je w swoim wystąpieniu Władysław Tokarczyk, prezentując które substancje są dopuszczone w krajach Unii Europejskiej, a które z nich w Polsce.
Substancje aktywne herbicydów dopuszczone do stosowania w Polsce (stan na styczeń 2021)
| Chwasty dwuliścienne Pendimetalina Glifosat Prosulfocarb Bromoxynil Chloropham Pyridate Clopyralid Oxyfluofen | Chwasty jednoliścienne Clethodim Fluazifop-P-butyl Tepraloxydim Propoaquizafop Quizalofop-P-ethyl/tefuryl |
Kiedy można stosować herbicydy w uprawie cebuli?
Strategia herbicydowa dla cebuli jest naprawdę dosyć prosta. Jak podkreślał Władysław Tokarczyk, w uprawie cebuli zwalczanie chwastów, można (należy) rozpocząć zaraz po siewie, gdzie najczęściej stosowane są preparaty oparte na pendymetalinie, a tuż przed wschodami środki zawierające glyfosat. Obecny trend zmierza do stosowania niskich dawek pendymetaliny (0,75-1,2 l/ha), warto przy tym pamiętać że w warunkach suszy, działanie tej substancji będzie bardzo ograniczone – przypomniał prelegent, zalecając by zwrócić uwagę na głębokość siewu oraz zwartość materii organicznej w glebie. Stara szkoła mówi, że pendymetalina powinna być zastosowana w przedziale 48-72 godziny po siewie cebuli. Kolejny sztandarowy zabieg to zastosowanie glifosatu, tuż przed wschodami cebuli – najlepiej na 3 doby przed wschodami. Tuż po wschodach do fazy zgiętego kolanka, możliwe jest stosowanie niektórych herbicydów doglebowych. Od fazy flagi powinno się zaniechać stosowania środków chwastobójczych, ponieważ od tego momentu rośliny cebuli są najbardziej wrażliwe na działanie środków chemicznych. Ponowne zabiegi zwalczające chwasty można zacząć wykonywać dopiero w fazie gdy pierwszy liść właściwy osiągnie długość co najmniej 3 cm. Od 4-5 cm długości pierwszego liścia właściwego zastosowany może być np. Boxer, solo lub w kompozycji z innymi herbicydami. Boxer można podać w 3 dawkach dzielonych, przy czym pierwszy oprysk we wspomnianej wcześniej fazie powinien być wykonany przy dawce (0,3-0,5 l/ha), a kolejne dawki w fazie 1,5 liścia właściwego już przy dawce 1,5 l/ha (można dodać pendymetalinę), pamiętając by sumaryczna dawka Boxera nie przekroczyła maksymalnej 4-5 l/ha. Przykładowe strategie ochrony herbicydowej z użyciem środka Boxer podane zostały w poniższej tabeli.
Dla większości herbicydów selektywnych, stosowanych w uprawie cebuli, faza 5-6 liści właściwego u cebuli jest ostatecznym etapem stosowania herbicydów, i od tego momentu należy zaprzestać ich stosowania. Czasem konieczne może być użycie herbicydów w późniejszych fazach, ale maże się to odbić się na kondycji roślin i w efekcie uzyskanym plonie.
Stosując herbicydy pamiętajmy o starej, ale cały czas aktualnej zasadzie: Na glebach z dużym udziałem materii organicznej lub cząstek koloidalnych (gliny, iły), czyli generalnie z bogatym kompleksem sorpcyjnym dawki herbicydów mogą być wyższe, podczas gdy na glebach lekkich, piaszczystych przepuszczalnych – zalecałbym stosowanie dolnych dawek herbicydów – przypomniał Władysław Tokarczyk.
Jak wspomóc cebulę w okresie wschodów?
Warunki panujące w okresie siewu nasion cebuli, nie zawsze są idealne dla optymalnych wschodów. Częstym problemem są silne wiatry i występujące w wielu regionach burze piaskowe, które mogą powodować przemieszczanie się nasion lub uszkadzanie wschodzących siewek. W takich sytuacjach Andrzej Zbroja z firmy Tradecorp poleca zastosowanie preparatu Humistar, który w dawce 10 l/ha może być podany łącznie z herbicydami stosowanymi przed wschodami nasion cebuli. Humistar można łączyć z pendymetalina, ale już nie zaleca się go stosować łącznie ze środkami zawierającymi aklonifen, dimetenamid-P i glifosat. Tak wykonany zabieg ma wpływ na tworzenie się struktury gruzełkowatej – co zapobiega zaskorupianiu się na glebach ciężkich i przemieszania się na glebach lekkich. Zastosowanie Humistaru sprzyja także lepszemu magazynowaniu wody wierzchniej warstwie gleby. Ciekawym rozwiązaniem jest też użycie produktu Turbo Root (3-5 l/ha) który może być stosowany od fazy pierwszego liścia właściwego. Zastosowanie tego nawozu pobudza rozwój systemu korzeniowego oraz pobudza regenerację w sytuacji gdy wcześniej zastosowane herbicydy spowodowały efekt fitotoksyczności na roślinach uprawnych lub po wystąpieniu przymrozków. Turbo Root wzmacnia cebule które długo wschodziły, są osłabione.
Turbo Root można stosować łącznie z większością herbicydów stosowanych w tym okresie z wyjątkiem środków zawierających dimetenamid-P. W dalszym okresie wzrostu tj. fazie 3-9 liści, Andrzej Zbroja rekomendował włączenie do programu nawożenia nawozu Delfan Plus. Bardzo często mamy do czynienia osłabienia roślin przez stasowane herbicydy i pogorszenie ich kondycji. Dodanie Delfanu Plus do zabiegów herbicydowych spowoduje pobudzenie cebuli do intensywniejszego wzrostu. Ten produkt został już przetestowany w tej technologii i może być bezpiecznie zastosowany – informował prelegent.
Praktyczne rekomendacje
Swoim doświadczeniem z zakresu zwalczania chwastów w uprawie cebuli podzielił się również biorący udział w spotkaniu Tomasz Jazdon, prowadzący gospodarstwo rolne w Chobienicach, w którym od wielu już lat uprawiana jest cebula.
W naszym gospodarstwie ochronę herbicydową cebuli rozpoczynamy po siewie wykonując oprysk pendymetaliną, zazwyczaj z dodatkiem preparatu olejowego (np. Olejan 85 EC), co ma celu ograniczenie erozji wietrzej, która jest ogromnym problemem w naszym regionie. Przed wschodami wykonywany jest oprysk środkiem na bazie glifosatu, nie później jak 3 dni przed wschodami cebuli. Po wschodach dobór preparatów jest już mocno uzależniony od warunków pogodowych i sytuacji panujących na poszczególnych polach. W tym okresie staramy się stosować herbicydy w dawkach dzielonych. Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na warunki pogodowe, to czy rośliny posiadają osłonę woskową i najważniejsze – nie przekraczać zalecanych dawek. Czasem przy występowaniu pewnych gatunków chwastów w niedużym nasileniu, dużo lepszym rozwiązaniem jest ich usuniecie ręcznie niż szukanie rozwiązań herbicydowych w późnych fazach wzrostu cebuli – mówił Tomasz Jazdon.
