Sałaty w siedmiu typach

Spotkanie sałatowe zorganizowane 4 sierpnia przez firmy Rijk Zwaan Polska, Yara Poland oraz Grupę Mularski w gospodarstwie Krystyny i Wojciecha Broś w Zastowie koło Kocmyrzowa było doskonałą okazją do zapoznania z tym jak prezentują się w tym trudnym dla uprawy roku różne typy sałat i ich odmiany oraz jak optymalizować ich nawożenie aby uzyskać odpowiedniej jakości plon.

Po poletkach odmian sałaty oprowadzał Michał Jankowski z firmy Rijk Zwaan Polska, który jak informował Tomasz Nożykowski, również przedstawiciel firmy Rijk Zwaan, jest specjalistą od odmian i uprawy sałaty. Na kolekcji odmian prezentowano odmiany sałaty masłowej, kruchej, lollo rossa i lollo bionda, dębolistnej, rzymskiej oraz odmian z grupy Knox®, która jest szczególnie polecana do produkcji gotowych mieszanek sałatowych z uwagi na bardzo dobrą ich trwałość po pocięciu.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Europejskie trendy

Jak informował M. Jankowski, w takich krajach jak Niemcy oraz Holandii, które są liderami w uprawie sałaty lodowej obserwuje się lekką tendencję spadkową areału uprawy tego typu sałaty. Sałata krucha jest uprawiana zarówno na świeży rynek jaki z przeznaczeniem na cięcie tzw. rynek convienence. W Europie także obserwuje się tendencję spadkową areału sałaty masłowej. Coraz bardziej doceniana jest natomiast sałata rzymska, zwłaszcza w typie mini, jednym z głównych powodów jest jej dobry smak oraz długa trwałość pozbiorcza.

W grupie sałat lodowych, odmianą numer jeden jest Gustinas RZ, co zawdzięcza swojej stabilności w produkcji, a także bardzo dobrej zdrowotności. Cały czas dużo sprzedaje się również nasion odmiany Ikebanas RZ, która szybko tworzy handlowe główki oraz charakteryzuje się wysoką tolerancją na wybijanie w pędy kwiatostanowe oraz dobrą zdrowotnością. Wydaje się, że odmiana ta z uwagi na dosyć dobrą wytrzymałość na temperatury, dobrze sobie radzi w klimacie kontynentalnym np. na Węgrzech. Dlatego może sądzić, że w przyszłości zdobywać będzie coraz większy udział na rynku. Są też zwolennicy odmiany Boyanas RZ , która przeznaczona jest do uprawy od wiosny do jesieni. Jej zaletą jest również duża odporność na mączniaka rzekomego. Dla regionu południowej Polski, po przejściu poletek doświadczalnych i po ocenie jakości główek sałaty na początek sezonu poleciłbym odmianę Boyanas, a następnie sadzić odmiany Ikebanas oraz Gustinas – rekomendował M. Jankowski.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Szacuje się, że w Polsce sałaty uprawia sią na około 750-800 ha. Z czego 80-90% stanowią bardzo duzi producenci, którzy rocznie produkują od 2 do ponad 20 mln sztuk główek sałaty sadzonej od połowy marca do połowy sierpnia. 

Tegoroczne problemy

Jak informował M. Jankowski, stale zmieniający się klimat, sprawia, że cały czas zmieniają się problemy w uprawie sałaty. Jeszcze do niedawana największym problemem był mączniak rzekomy sałaty oraz różnego rodzaju jego rasy. Tutaj jednak firma Rijk Zwan może poszczycić się odmianami o dużym pakiecie odporności na różnego rodzaju rasy tego patogena. Tegoroczne, wysokie temperatury utrudniały wiązanie główek. Takie problemy mogły wystąpić z kilku powodów, jednym z nich mogło być np. przesuszenie rozsady, bardzo wysokie temperatury w czasie uprawy a także nieodpowiedni  wybór odmiany. Z uwagi na coraz cieplejszą jesień, trzeba również uwzględniać to wybierając do tych nasadzeń inne niż dotychczas odmiany. W przeciwnym razie, jeśli jesień będzie ciepła, znów problemem może być jakość główek sałaty.

Nadal najbardziej popularnym typem sałaty jest masłowa. Uprawiana jest we wszystkich rejonach Polski. Na jakość główek ma niewątpliwie wpływ wybór odmiany. Obecnie na południu Polski najbardziej popularną odmianą jest Tombelo RZ. Charakteryzuje się bardzo dobrą jakością, dużych, jasnozielonych główek. Cechuje się także wysoką zdrowotnością (odporność na mączniaka rzekomego Bl:16-36), dobrą tolerancją na wybijanie w pędy kwiatostanowe oraz na tipburn. Tombelo RZ jest dziś podstawową odmianą w rejonach południowych, pozycję lidera na rynku zyskała głównie dzięki bardzo dobrej zdrowotności, a przede wszystkim a stabilność w różnych okresach uprawy. Polecana jest do uprawy od późnej wiosny do końca sezonu w gruncie – mówił M. Jankowski.

Coraz większą popularnością cieszy się także nowość odmiana Orlando RZ, przeznaczona do uprawy od późnej wiosny do końca sezonu. Cechuje ją bardzo wysoka jakość główek i zdrowotność ( odporność na mączniaka BL: 16-36).

• 

• 

• 

• 

• 

Jakość rozsady ma bardzo duży wpływ na jakość główek. Jeśli ktoś nie radzi sobie z produkcją rozsad sałaty może skorzystać z gotowej rozsady zakupionej np. w firmie Grupa Mularski do czego przekonywał Grzegorz Turzyniecki, reprezentujący na spotkaniu tego producenta rozsad.

Groźny patogen

W tym roku sporo problemów w uprawie sałat był patogen Microdochium panattonianum powodującym antraknozę, która początkowo objawia się jako żółte kropki, które stopniowo zasychają. Jedyną metodą ochrony przed tym patogenem są zabiegi prewencyjne, są one szczególnie ważne w uprawie wczesnych sałat uprawianych pod niskimi przykryciami. Wraz z ocieplaniem się klimatu trzeba się liczyć z rosnącą ilością popatrzeń słonecznych, z którymi w tym roku bardzo silnie borykali się m.in. producenci na Węgrzech.

Tendencje na rynku

Na znaczeniu zyskuje rynek sałat hydroponicznych uprawianych na rynnach w doniczkach. Przyszłoroczną produkcję sałat hydroponicznych w Polsce szacuje się na około kilkanaście hektarów, a potencjał produkcyjny szacuje sią na 2-3 mln szt. z ha w roku. Tego typu produktem zainteresowane są głównie sieci handlowe. Z uwagi jednak na małą masę główek sałat z tego typu uprawy, uważam, że tego typu produkcja nie będzie zagrażała tradycyjnej uprawie sałat w gruncie – uważa M. Jankowski.

Jak informował specjalista w Polsce sałaty kruche uprawia się w zagęszczeniu 55-65 tys. szt/ha, do maksymalnie 75 tys. szt./ha. Tymczasem w Niemczech przechodzi się na zagęszczenia 85 do ponad 90 tys. szt/ha, tak aby próbować zaoszczędzić na kosztach produkcji. Tak duże zagęszczenie powoduje jednak konieczność większej liczby zabiegów z uwagi na gorsze przewietrzanie uprawy i długo utrzymującą się wilgotność w łanie sałaty. W coraz większe liczbie gospodarstw na zachodzie Europy, z uwagi na rosnące koszty produkcji poszukuje się sposobów na mechaniczny zbiór sałaty.

W Polsce w uprawie cały czas dominuje sałata masłowa i patrząc na przyzwyczajenia klientów, trzeba się liczyć, że uprawy te przez najbliższe lata dalej będą dominujące.

Ważnym kierunkiem w produkcji sałat, są sałaty w typie rzymskim. W ostatnich latach coraz bardziej popularnym typem sałaty jest sałata mini rzymska. Zyskuje ona coraz większą liczbę sympatyków wśród konsumentów, ze względu na smak, a także długą trwałość pozbiorczą. Z odmian w tym typie bardzo dobrze sprawdza się Rios RZ (wysoka odporność na mączniaka Bl: 16-34,36).

• 

•