Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach został koordynatorem projektu SPIN-FERT. To jeden spośród około 50 projektów finansowanych w ramach Misji Gleba w programie Horyzont Europa. Jego celem jest wprowadzenie innowacyjnych praktyk, narzędzi i produktów zwiększających żyzność gleby i zastępujących torf w uprawach ogrodniczych.
Głównym celem projektu SPIN-FERT jest optymalizacja procesu produkcji różnych kompostowanych produktów wywodzących się z odpadów rolno-spożywczych oraz zdefiniowanie innowacyjnych protokołów regeneracji podłoży zawierających włókna kokosowe poprzez poprawę ich składu. Ma się to odbyć przez wzbogacenie substratów o szczepy mikroorganizmów i/lub ekstrakty humusowe.
Prof. dr hab Eligio Malusa, koordynator projektu podkreślił, że poprawa właściwości substratów zwiększy możliwości ich zastosowania w szkółkarstwie. Aby tak się stało, w projekt zostaną zaangażowani sami hodowcy i producenci. Farmerzy często mówią, że produkty mikrobiologiczne są dobre, ale nie zawsze działają. Trzeba ich uczyć dlaczego i co mają robić, żeby one działały – powiedział.
Doświadczenia w ramach projektu będą prowadzone w czterech regionach Europy i będą obejmować m.in. innowacyjne metody kapsułkowania pożytecznych szczepów mikroorganizmów, i stosowanie roślin okrywowych. W efekcie powstaną nowe biostymulatory i podłoża beztorfowe oraz narzędzia do badania jakości gleby. Konsorcjantami Instytutu Ogrodnictwa jest wielu partnerów z Włoch, Francji, Polski, Wielkiej Brytanii i Niemiec.
Wśród nich jest też polska firma Intermag. Jej rolę w projekcie przedstawił dr Krzysztof Ambroziak, odpowiedzialny w firmie za badania i rozwój. Intermag to jeden z największych w Europie producentów biostymulatorów, nawozów specjalistycznych i bioproduktów opartych i pożyteczne organizmy.
W SPIN-FERT znaleźliśmy się dlatego, ponieważ mamy doświadczenie jeśli chodzi o mikrobiologię i produkty wpływające na strukturę gleby. Naszą rolą będzie namnażanie wybranych szczepów mikroorganizmów i testowanie ich w czterech formulacjach: wodnej, żelowej, mikrokapsułek i makrokapsułek – powiedział.
Mikroorganizmy będą wykorzystywane do wzbogacenia nawozów organicznych i wysokiej jakości kompostu specjalnego.
Stan roślin zależy od mikrobiomu gleby
Dr hab. Magdalena Frąc z Instytutu Agrofizyki PAN opowiedziała o roli interakcji pomiędzy mikroorganizmami a roślinami, które są kluczowe dla ich wzrostu i utrzymania jakości środowiska rolniczego.
Korzeń z siecią mykoryzową nadaje roślinom pewnego rodzaju odporność na stresy, choroby, zwiększa powierzchnię wchłaniania i poprawia pobieranie składników odżywczych – powiedziała.
Wagę prac zmierzających do poznania i badania tych powiązań podkreśla szereg dokumentów strategicznych jak np. Misja Glebowa czy publikowanych przez Europejską Akademię Nauk. Dzięki dobrze dobranym mieszankom mikroorganizmów możemy wzmocnić odporność roślinom na stresy i choroby. Możliwe jest również wspomaganie np. witalności roślin – dodała.
Promocja nauki przez kulturę i sztukę
Prof. dr hab. Joanna Hoffmann z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu przedstawiła sposoby promocji projektu przez sztukę. To ważny element SPIN-FERT, opierający się na kreatywnej komunikacji z wykorzystaniem instalacji multimedialnych i zmysłów.
Naszą misją jest upowszechnienie wiedzy przez sztukę i wzrost świadomości społecznej na temat gleby i jej roli w ekosystemie. Sztuka może być pomostem między badaniami naukowymi i społeczeństwem – podkreśliła.
Opisany projekt SPIN-FERT będzie realizowany w latach 2024-2027.
