Skutkiem upraw prowadzonych w monokulturze jest tzw. zjawisko zmęczenia gleby. Wynika ono z nagromadzenia się w niej zarówno szkodników jak i patogenów związanych z uprawianym gatunkiem roślin. Problem ten doskonale zna wielu producentów warzyw, w tym producenci papryki. W przypadku upraw realizowanych w nieogrzewanych tunelach foliowych powszechnym problemem są choroby powodujące więdniecie i zamieranie roślin papryki. Zapobiec temu można wykonując zabieg odkażania chemicznego gleby.
Basamid – dazomet
Do zabiegu odkażania gleby można wykorzystać preparat Basamid 97 GR, którego substancją czynną jest dazomet. W uprawach warzyw Basamid posiada rejestrację jedynie do stosowania pod osłonami w uprawie papryki, gdzie zwalcza choroby powodowane przez grzyba Fusarium sp, Verticilium sp. i Colletorichum sp. O skuteczności zabiegu odkażania z użyciem Basamidu 97 GR decyduje szereg czynników, takich jak: prawidłowe przygotowanie gleby przed aplikacją, temperatura, pH i wilgotność podłoża czy głębokość wprowadzenia preparatu do gleby i jego dokładne wymieszanie z ziemią. Basamid 97 GR można stosować na glebach o pH od 4 do 8, przy pH wyższym istnieje ryzyko wystąpienia fitotoksyczności. Izotiocyjanian metylu (MITC)- substancja która wydziela się po zetknięciu dazometu z wodą to gaz 2,5 razy cięższy od powietrza, w porównaniu jednak do innych fumigantów jest szybko uwalniany, wnika w głąb gleby, po czym unosi się i penetruje wyższe partie ziemi. Przy temperaturze gleby powyżej 10°C zalecane jest przykrycie odkażanej powierzchni folią w celu ograniczenia zbyt szybkiego ulatniania MITC. Długość procesu odkażania zależna jest od temperatury gleby i wynosi od 3 do 12 tygodni (Tabela). Izotiocyjanian metylu hamuje działanie bakterii nitryfikacyjnych, na przykład przy zastosowanej dawce 200 kg/ha ilość azotu w glebie wzrasta o 20 kg (azot w formie amonowej).
Tabela 1. Temperatura gleby a czas oczekiwania na rozpoczęcie uprawy
Temperatura gleby | Okres oczekiwania |
Poniżej 10°C | 2-3 miesiące |
Około 10° C | 1,5-2 miesiące |
15-20°C | Około 20 dni |
20°C | Krócej niż 20 dni |
Przed rozpoczęciem uprawy zaleca się 2 krotne wykonanie aeracji (napowietrzanie glebogryzarką rotacyjną), z kilkudniową przerwą pomiędzy zabiegami, która zmniejsza ryzyko ewentualnej fitotoksyczności. Gleby nie należy napowietrzać jednak poniżej głębokości aplikacji, aby uniknąć ponownego zanieczyszczenia. Etap aeracji można pominąć, ale wówczas należałoby wydłużyć okres od aplikacji do rozpoczęcia uprawy. Przed posadzeniem roślin zaleca się wykonać test kiełkowania, aby upewnić się, że rośliny możemy bezpiecznie sadzić. Basamid 97 GR najlepiej jest zastosować jesienią po zakończonej uprawie. Można tez stosować wiosną ale wówczas koniecznie przed sadzeniem roślin trzeba wykonać test rzeżuchowy, tak by nie doszło do uszkodzenia świeżo posadzonych roślin. Na 1 ha należy zastosować 500 kg Basamidu, wysiać i wymieszać z 30 cm wierzchnią warstwą glebogryzarką lub broną rotacyjną. Powierzchnię jest dobrze lekko zwałować i natychmiast przykryć folią w celu utrzymania wilgotności. Folię można zdjąć 5-7 dni po zabiegu. W czasie pracy pod osłonami używać maski z filtrem organicznym.
Perlka, czyli cyjanamid wapnia
Nawóz Perlka, czyli cyjanamid wapnia powstaje w reakcji karbidu z azotem, podczas prażenia w temperaturze do 1100°C koksu z wapnem. Stosując ten produkt tak naprawdę wykonuje się nawożenie azotowe. Równocześnie poprawiona zostaje struktura gleby, podnosi się pH, podwyższa również zawartość wapnia w glebie. Perlka niszczy ślimaki i ich jaja, nasiona chwastów, bardzo mocno minimalizuje szkodliwe grzyby glebowe i likwidujemy inne agrofagi glebowe (pędraki, drutowce, rolnice). Na nowo zakładanych plantacjach truskawek Perlkę należy zastosować w okresie 2-3 tygodni przed sadzeniem (300-400 kg/ha). Nawóz należy wymieszać z glebą na głębokość 5-10 cm, a następnie zachować przerwę po aplikacji (działanie fitotoksyczne). Po fitosanitarnym działaniu Perlki nie pozostają w glebie i roślinach żadne niedozwolone pozostałości (całość produktu przekształca się w wapń i azot).
Perlka może być stosowana w uprawie wielu gatunków warzyw. Zalecana dawka to 300-800 kg/ha. Ta górna polecana jest w uprawie papryki. Należy pamiętać by po zastosowaniu Perlki odczekać odpowiednio 2-3 dni, na każde 100 kg użytej Perlki, czyli w przypadku dawki 800 kg/ha – będzie to okres wynoszący 16-24 dni.