Ochrona cebuli, skuteczna ale i efektywna kosztowo, decyduje o rentowności prowadzonej uprawy. Gatunek ten atakowany jest przez kilka głównych chorób. Jego wzrost hamuje także występowanie zachwaszczenia, gdyż cebula źle znosi konkurencję ze strony innych roślin. O tym w jaki sposób ochraniać plantację w Ciechocinku podczas konferencji cebulowej (czytaj również) mówił Władysław Tokarczyk z firmy Syngenta. Wydarzenie odbyło się w ramach programu Onion Leader.
Zagrożenia dla cebuli
Specjalista swe wystąpienie rozpoczął od wskazania niektórych zagrożeń w uprawie cebuli. Mączniak rzekomy (perenospora destructor) we wczesnych fazach rozwoju przejawia się brązowo-fioletowym zarodnikowaniem na zdrowych tkankach. W kolejnych etapach następuje szybki rozwój jasnych przebarwień, które z czasem brązowieją prowadząc do rozpadu tkanki. Porażenie zaczyna się punktowo na polu, lecz szybko rozprzestrzenia. Zainfekowane cebule najczęściej gniją w okresie przechowalniczym. Strat przysparza także biała zgnilizna cebuli (scleotium cepivorum). Miękka zgnilizna stopniowo rozwija się w cebuli po zainfekowaniu systemu korzeniowego. Szczypior żółknie i traci wigor. Rozprzestrzenia się z systemu korzeniowego jednej rośliny do kolejnej. Różowa zgnilizna korzeni (phoma terrestris) przejawia się różowieniem, następnie brązowieniem i w końcu zanikiem korzeni. W efekcie roślina cierpi na niedobór składników pokarmowych i wody. Do porażenia dochodzi zazwyczaj w warunkach ciepłej pogody, przy temp. 24-28°C, ale także poniżej 16°C. Grzyb jest obecny w glebie i przenosi się z wodą powierzchniową. Pewnym zagrożeniem dla upraw jest rdza pora (puccinia allii). Choroba ta występuje przede wszystkim na porach i szczypiorze, niekiedy także na cebuli. Najczęściej spotyka się pomarańczowe zarodniki letnie na liściach. Najbardziej podatne na infekcje są rośliny poddane stresowym warunkom, w dni chłodne o bardzo dużej wilgotności powietrza, przekraczającej 97%.
Prewencja bardzo ważna
W przypadku chorób bakteryjnych cebuli znaczenia nabiera przeciwdziałanie ich wystąpieniu. Temu służą odpowiednie działania, które minimalizują ryzyko pojawienia się tego zagrożenia. Warto, by plantator zadbał o dobrą strukturę gleby. Chodzi o to by była osuszona i nieubita. Ważne jest także kontrolowanie populacji szkodników, których obecność przyczynia się od osłabienia roślin. Szkodliwy wpływ na rozwój cebuli ma podanie zbyt dużych dawek azotu. Rośliny rosną bardzo dynamicznie, ale jednocześnie stają się bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne poprzez grad, ulewny deszcz czy wiatr. Także nawadnianie w okresie, gdy cebule osiągnęły już pełną dojrzałość może przynieść więcej szkody niż pożytku. Cebula zbierana powinna być na sucho i tak też przechowywana. To minimalizuje straty na przechowalniach, zapewnia produktowi dobrą jakość handlową przez długie miesiące zimowe i wiosenne.
Ochrona cebuli przed chorobami
Ochrona cebuli oparta wyłącznie o środki prewencyjne jest oczywiście niewystarczająca. Dlatego też firma Syngenta oferuje warzywnikom szeroką gamę produktów wspierających ich w staraniach do uzyskania obfitego, dobrego jakościowo plonu cebuli. Jednym z najpowszechniej wykorzystywanych preparatów z tej firmy jest Scorpion 325 SC. Posiada rejestrację na ochronę cebuli przed alternariozą roślin cebulowych i rdzą pora. Praktyka pokazała jednak, że wpływa on na ograniczenie większości chorób grzybowych atakujących ten gatunek. Innym bardzo skutecznym preparatem chroniącym cebulę tym razem przed mączniakiem rzekomym jest Ridomil Gold MZ 67,8 WG. Amistart Opti 480 SC lub Amistar 250 SC to inne jeszcze środki w bogatym portfolio firmy Syngenta służące do rozprawienia się z tym zagrożeniem. Switch 62,5 WG zapewnia cebuli dobrą kondycję do przechowywania. Preparat wykazuje wysoką
skuteczność przeciw zgniliźnie szyjki cebuli, zgniliźnie twardzikowej czy szarej pleśni.
Ochrona cebuli przed szkodnikami
W tym względzie na szczególna uwagę zasługuje ochrona cebuli przed śmietką cebulanką i wciornastkiem. Właściwe działania przeciw tym szkodnikom zazwyczaj przekładają się na skuteczną ochronę plantacji. Wciornastek musi zostać opanowany w temperaturach poniżej 28°C. Jeśli szkodnik namnoży się a pogoda będzie upalna, wówczas inwazja może być niezwykle trudna do opanowania. Oba wspomniane szkodniki z powodzeniem niszczyć można przy pomocy preparatu Karate Zeon 050 SC.
Skuteczne wykorzystanie herbicydów
Ochrona cebuli to także efektywne zwalczanie zachwaszczenia. Dobrze jest w początkowym okresie wykonać zabieg preparatem zawierającym glifosat, na ok. 7 dni przed wschodami cebuli. Bezpośrednio przed wschodami Władysław Tokarczyk rekomendował zabieg środkiem Reglone 200 SL. To sprawi, że cebula powinna w czystości dorosnąć do fazy 1 liścia właściwego. W portfolio firmy Syngenta znajduje się także Boxer 800 EC. To dobra opcja na likwidację jednorocznych chwastów jedno i dwuliściennych. Stosować go należy, gdy pierwszy liść właściwy cebuli ma wysokość co najmniej 3 cm. Potem można go jeszcze powtórzyć dwukrotnie w dawce po 1- 2 l/ha w połączeniu w preparatem zawierającym pendimetalin do fazy 4 liścia cebuli. W przypadku wystąpienia perzu właściwego na plantacji skutecznym rozwiązaniem może być zabieg preparatem Fusilade Forte 150 EC. Jest on bezpieczny po przejściu fazy zgiętego kolanka do fazy 6-8 liści. Zalecana jednorazowa dawka to 0,6-1,7 l/ha. Górna granica przedziału jest też maksymalną dopuszczalną dawką w sezonie.
