Plantacje buraczka ćwikłowego na przełomie lipca i sierpnia znajdują się w fazie intensywnego przyrostu zgrubienia korzeniowego co przekłada się na wysokie pobranie składników. Burak tworzy w tym okresie silny system korzeniowy i doskonale sobie radzi z pobraniem składników mineralnych oraz wody z głębszych warstw gleby.
Dobry moment
Jeżeli wcześniej odpowiednio zadbaliśmy o zasobność gleby w składniki pokarmowe można skoncentrować się obecnie na uzupełnianiu nawożenia w formie dolistnej, aby zapewnić optymalne zaopatrzenie w makro- i mikroskładniki. W fazie wzrostu BBCH 46-49, rośliny pobierają znaczne ilości azotu, potasu, magnezu oraz mikroelementów jak bor, miedz, mangan i molibden. Na glebach bardziej zasadowych występują objawy niedostatku boru, który objawia się zgorzelą liści sercowych i suchą zgnilizną korzeni, a także manganu (Mn) oraz molibdenu (Mo).
W nawożeniu dolistnym powinniśmy skoncentrować się obecnie na podaniu strategicznych mikroskładników oraz uzupełnieniu potasu i wapnia w formach bezpiecznych dla roślin. W ofercie firmy ADOB są specjalistyczne nawozy mineralne do upraw ogrodniczych np. Profit 4-12-38 oraz chelaty IDHA manganu, miedzi oraz ADOB Bor i ADOB Molibden ( https://adob.com.pl/programy-nawozenia/uprawy-warzywnicze/burak-cwiklowy/nawozenie-dolistne).
Wapnowanie gleby
Poza wspomnianymi już objawami braku boru, „świeże” wapnowanie powoduje powstawanie na korzeniach zrakowaceń, które obniżają jakość handlową buraka oraz zmniejszają przydatność do przechowywania. Na glebach ubogich w magnez polecane jest zastosowanie wapna zawierającego ten składnik, który hamuje pobieranie i kumulację metali ciężkich. Odpowiednia zawartość wapnia w glebie ograniczy pobieranie z niej metali ciężkich, a także nadmierne akumulowanie azotanów w korzeniach buraka. Dlatego glebę przed uprawą burak ćwikłowego należy zwapnować odpowiednio wcześniej, najlepiej w roku poprzedzającym uprawę lub pod roślinę poprzedzającą jego uprawę.
Uwaga na azot
Azot uważa się za najbardziej plonotwórczy składnik, gdyż on w najwyższym stopniu odpowiada za wielkość uzyskanego plonu. Wielkość plonu nie zawsze idzie jednak w parze z jego jakością, a w przypadku nawożenia azotem dość często obserwuje się zależność przeciwną.
Dodatkowo azot w glebie ulega ciągłym przemianom. Rośliny pobierają azot w postaci jonu amonowego lub azotanowego. Roślina jednak pobiera więcej azotanów, niż w danej chwili potrzebuje lub może zredukować, a wtedy magazynuje je w wakuolach komórek. Burak ćwikłowy należy jednak do roślin podatnych na gromadzenie N-NO3, dlatego ważną sprawą w jego uprawie jest odpowiednie nawożenie azotowe. Energetycznie korzystniejszą dla roślin formą azotu jest jon amonowy (N-NH4+), ponieważ znajduje się już w formie zredukowanej, odpowiedniej do budowy białek.
Mniejszą kumulację azotanów uzyskuje się dzięki nawożeniu mocznikiem. Dużą dawkę azotu można podzielić, podając 3/4 przed siewem, a pozostałą ilość pogłównie, w okresie intensywnego wzrostu roślin — 5–6 tygodni po wschodach. Należy pamiętać, że zbyt późne nawożenie azotem prowadzi do nagromadzania azotanów w korzeniach. Orientacyjne dawki tego składnika wynoszą około 70–110 kg N/ha. Nawożenie azotem w bieżącej fazie wzrostu nie jest zalecane i nie należy nawozić zbyt późno pogłównie.
Potas bardzo potrzebny
Wysoka zawartość potasu jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju buraka ćwikłowego. Jego zasobność umożliwiająca optymalny wzrost roślin i wynosi 175–250 mg/dm3 gleby. Ewentualne niedobory tego składnika można uzupełniać jesienią w formie soli potasowej, razem z nawożeniem fosforowym lub wiosną na 2–3 tygodni przed siewem oraz pogłównie w postaci siarczanu potasu np. Patentkali tak aby zabezpieczyć odpowiedni poziom tego składnika.
Potas i wapń są pierwiastkami antagonistycznymi więc w końcowym okresie uprawy przy stosowaniu nawozów zawierających więcej potasu dobrze jest podawać dolistnie wapń, aby zapobiec problemom z jego pobraniem.
Analiza liści wskaźnikowych
Warto wspomnieć w tym miejscu o istotnej analizie gleby, ale też roślin zastosowanych na plantacji, gdzie realizowany jest projekt „Burak ćwikłowy #profesjonalnie”. Szczególnie cenna dla tej plantacji okazała się analiza liści wskaźnikowych pobranych w celu ustalenia dalszego planu nawożenia roślin.
Otrzymane wyniki potwierdzają przygotowane zalecenia dotyczące nawożenia makro- i mikroelementami w trakcie wegetacji, co pozwala uniknąć stanu niedożywienia oraz spadku plonu. Doskonale widać jak takie pierwiastki jak Mg i K są akumulowane w młodych i starych liściach. Analiza pokazuje, że N i K zostały podane w dużej ilości i należy kontrolować ilości tych składników podawane w kolejnych tygodniach. Widać wzrost zapotrzebowania na mikroskładniki, co pozwala zastosować je za nim wystąpią ich niedobory, co może przełożyć się na wielkość plonu. Dlatego warto korzystać z tak ważnego narzędzia jak analiza liści wskaźnikowych w trakcie sezonu wegetacyjnego, w ustalaniu programu nawożenia roślin lub wprowadzenie ewentualnych korekt w ilościach podawanych składników odżywczych.
Włodzimierz Prus, ADOB
