Producenci warzyw z okolic Łęczycy i Piątku specjalizują się w produkcji wczesnych warzyw, w tym kapusty. Czasem mawiają, że dostarczają kapustę na komunie. Od kilku sezonów jednak pierwsze główki spod tuneli trafiają na rynek już w ostatnim tygodniu kwietnia. A w 2019 roku najwcześniejsza dostawa kapusty spod Łęczycy ma dotrzeć na łódzki rynek hurtowy Zjazdowa prawdopodobnie już 15 kwietnia. To oznacza, że młoda polska kapusta zagości na świątecznych stołach w przynajmniej niektórych polskich domach.
Kto pierwszy, ten lepszy
W środowe popołudnie, 10 kwietnia wspólnie z Kamilem Działkiem z Centrum Ogrodniczego Działek odwiedziłem gospodarstwo Przemysława Świerczyńskiego zlokalizowane w miejscowości Topola Królewska. Jest ono prowadzone rodzinnie, a główny nacisk położony jest na produkcję wczesnej kapusty. W późniejszej fazie sezonu uprawia się tu także kapustę do przechowywania, brokuły i bób. Gospodarstwo ogółem zajmuje areał 33 ha, więc działki przeznaczone pod produkcję warzywną są zmianowane. Wczesnej kapusty produkuje się co roku 30 tys. szt. Ok. 90% tej produkcji trafia na łódzki rynek hurtowy. Nasza kapusta jest co roku bardzo wcześnie. Sieci handlowe czy hurtownie nie są przygotowane na polski produkt o tej porze roku. Z drugiej jednak strony wszyscy czekają na polską, młodą kapustę. Dlatego co sezon prowadzę wyścig z czasem, by jak najwcześniej dostarczyć towar do kupców którzy z kolei zaoferują go konsumentom. Bycie pierwszym daje satysfakcję, bo oznacza, że wszystkie etapy produkcji były wykonane poprawnie. Oby tylko przełożyło się to na efekt finansowy. – mówi P. Świerczyński.
Jakie odmiany dają tak wczesne zbiory?
Uprawiam tylko dwie. Sprawdziłem je, poznałem, dobrze udają się w warunkach mojego gospodarstwa. W centralnej części każdego tunelu rośnie odmiana Jetma F1. To najszybsza odmiana, więc rośnie w tych częściach obiektów, gdzie ma najlepsze warunki cieplne, co daje jej dodatkową przewagę wczesności. Po 3 skrajne rzędy a także od wejść do tuneli sadzimy odmianę Constable F1. Jest o kilka dni późniejsza, ale ma lepszy wygląd i nieco większe główki. Gdy już pojawia się konkurencja to tę odmianę łatwiej jest sprzedać, choć moim zdaniem Jetma F1 w smaku jest lepsza – wyjaśnia gospodarz. Dodaje, że decyzję o wycięciu pierwszej partii kapusty poprzedzi w tym roku test. Ugotujemy kapustę na niedzielny obiad. Zakładam, że jak zawsze będzie bardzo smaczna. Jeżeli stwierdzimy, że nadaje się już do sprzedaży, a tak zapewne będzie, to w poniedziałek 15 kwietnia wybiorę się na giełdę. Już czas – mówi P. Świerczyński.
Gdzie leży źródło wczesności?
Liczy się precyzja, dbałość o szczegóły. Co roku wykonuje się tu badanie gleby i w oparciu o nie uzupełnia składniki pokarmowe przy pomocy nawozów rolniczych. Sól potasowa podawana jest jeszcze jesienią, aby uniknąć zasolenia spowodowanego obecnością chloru w tym nawozie. Przez zimę przemieszcza się on w dużej mierze poza zasięg systemu korzeniowego. We własnym zakresie wykonuje się też doniczkowaną rozsadę. Właściciel gospodarstwa informuje, że tak wcześnie w tej technologii nie jest w stanie pozyskać rozsady ze źródeł zewnętrznych, więc zdecydował się zainwestować w profesjonalny rozsadnik. Dzięki możliwościom, które oferuje w zakresie kontroli temperatury i naświetlenia roślin, siewy może wykonywać 5-6 stycznia, a w drugiej połowie kwietnia prowadzić sprzedaż kapusty.
Liczy się precyzja, dbałość o szczegóły. Co roku wykonuje się tu badanie gleby i w oparciu o nie uzupełnia składniki pokarmowe przy pomocy nawozów rolniczych. Sól potasowa podawana jest jeszcze jesienią, aby uniknąć zasolenia spowodowanego obecnością chloru w tym nawozie. Przez zimę przemieszcza się on w dużej mierze poza zasięg systemu korzeniowego. We własnym zakresie wykonuje się też doniczkowaną rozsadę. Właściciel gospodarstwa informuje, że tak wcześnie w tej technologii nie jest w stanie pozyskać rozsady ze źródeł zewnętrznych, więc zdecydował się zainwestować w profesjonalny rozsadnik. Dzięki możliwościom, które oferuje w zakresie kontroli temperatury i naświetlenia roślin, siewy może wykonywać 5-6 stycznia, a w drugiej połowie kwietnia prowadzić sprzedaż kapusty.
Kilka słów o rozsadniku
Była to kosztowna inwestycja. Rozsadnik o wymiarach 30 x 8 m wykonany został przez lokalnego przedsiębiorcę. Jest solidny i funkcjonalny. Konstrukcja wykonana została ze stali ocynkowanej ogniowo. Pokrywa go podwójna folia o przepuszczalności światła wynoszącej 95%. Między warstwy wtłaczane jest powietrze. Pracą wentylatora steruje wyłącznik czasowy. Obiekt ma orientację wschód-zachód. Północna ściana jest wykonana na stałe i dodatkowo wyizolowana ekranem z folii bąbelkowej. Południowy bok jest rolowany umożliwiając intensywne przewietrzanie rozsady w gorące i słoneczne dni. Równomierną dystrybucję ciepła wewnątrz rozsadnika zapewniają dwa wentylatory. Gospodarz zorganizował też dwustopniowy system ostrzegania o skrajnych temperaturach. W tunelu znajduje się kilka czujników temperatury. W przypadku jej wzrostu powyżej 20°C lub spadku poniżej 5°C plantator otrzymuje na smartfon komunikat. Gdy temperatura spada poniżej 2°C lub gdy zabraknie prądu komunikat alarmowy otrzymuje pan Przemysław a także jego żona. Ogrzewanie obiektu zapewniają nagrzewnice, ale w planach jest wykonanie systemu ogrzewania podłogowego. Byłoby ono podstawowym rozwiązaniem dostarczającym ciepło, zaś nagrzewnice uruchamiane byłyby w skrajnych przypadkach.
Rozsadnik obecnie nieużywany jest profesjonalnie zbudowany i funkcjonalny 
Boczna wentylacja sprawnie wychładza wnętrze rozsadnika w słoneczne i ciepłe dni 
Ciepło zapewniają w rozsadniku nagrzewnice 
We wczesnych etapach produkcji rozsady potrzebne jest jej doświetlanie 
Wentylator dopompowuje powietrze co 3 minuty 
Wentylatory mieszając powietrze generują oszczędności w ogrzewaniu
Jak przygotowywana jest rozsada?
Siew nasion przeprowadza się w tace 260 otworowe. Rośliny kiełkują w nich. Tace te zajmują część rozsadnika, która jest dodatkowo doświetlana. Po 3 tygodniach od siewu rozsada jest przesadzana do doniczek P9 lub nieco mniejszych. Na stołach dodatkowo rozpostarta jest sieć. To model który powszechnie wykorzystywany jest do ogradzania dróg w celu zabezpieczenia ich przed ośnieżeniem. Stanowi to prostą formę odizolowania roślin od podłoża w którym mogą być niebezpieczne patogeny. Ważne jest też by temperatura była utrzymywana na relatywnie wyrównanym poziomie, najlepiej nie niższym niż 12°C. Rozsada nie jest zaprawiana. Poza standardowym nawożeniem dolistnie przed wysadzeniem kapusty jest ona zasilana produktami z serii Kristalon. Gdy rozsada jest już gotowa, a warunki sprzyjają jej wysadzeniu w tunelach, doniczki są zbierane w skrzynki i transportowane do tuneli.
Kapusta niemal ekologiczna
Kapusta rosnąca w tunelach nie jest chroniona herbicydami. Okres jej wzrostu jest tak szybki, że wystarcza ręczne punktowe gracowanie do utrzymania uprawy w czystości. Nie stosuje się tu także zabiegów fungicydowych. Czasem jedynie konieczne okazuje się wykonanie zabiegu przeciw szkodnikom. Jest to jednak jeden zabieg chemiczny. Co także ciekawe, całe gospodarstwo – zarówno część warzywnicza jak i uprawa zbóż – prowadzona jest w uprawie bezorkowej już od trzech lat. Gospodarz jest zadowolony z tej technologii.
Późne warzywa
W gronie uprawianych brokułów na zbiór jesienny są dwie odmiany. Na zbiory we wrześniu uprawia się tu odmianę Naxos F1, zaś późniejszy plon zapewnia Parthenon F1. Kapusta jesienią częściowo trafia do sprzedaży, ale jest także przechowywana. P. Świerczyński uprawia odmiany Cilion F1 oraz Sting F1. Przechowywanie w tym roku w komorach z kontrolowaną temperaturą przebiegło pomyślnie. W czasie, gdy pojawiły się najwcześniejsze tegoroczne główki zapasy w przechowalni były już na wyczerpaniu.
Ostatnie partie zeszłorocznej kapusty są przygotowywane do sprzedaży 
W przechowalniach zostało już bardzo niewiele zapasów 
Park maszynowy jest nowy i utrzymany w dobrym stanie technicznym
