Kompleksowo o kapuście (cz. II) – odmiany i agrotechnika

Konferencja Kapuściana stworzyła doskonałą okazję do zapoznania się z paletą odmian firmy Syngenta dedykowanych przechowywaniu, a także omówieniu zagadnień związanych z nawożeniem i ochroną tego gatunku.

Rekomendowane odmiany kapusty 

Odmiany kapusty rekomendowane do uprawy w najbliższym sezonie omówił Władysław Tokarczyk z firmy Syngenta (tabela). Z grupy wczesnych i bardzo wczesnych, do uprawy w tunelach i pod przykryciami płaskimi na uwagę zasługują Rosberg F1 (okres wegetacji 49–52 dni) oraz nowość Vettel F1 (52–57 dni, jej główki rosną od środka, są duże, okrągłe). Niezwykle ciekawie zapowiada się nowość Torreador F1 (105–110 dni wegetacji) zasługująca na uwagę dzięki niezwykle wyrównanym główką o masie 3,5-3 kg oraz wysokiej tolerancji na wciornastki. Jest to odmiana o średnim okresie wegetacji, do uprawy wiosennej oraz nasadzeń poplonowych.

Z kolei Ramkila Star F1 (jej okres wegetacji to 125-135 dni) to bardzo plenna odmiana, o dużej odporności na kiłę kapusty i dużych główkach (7–8 kg), doskonałych do przetwórstwa, ma silny system korzeniowy i jest sprawdzona do uprawy w różnych warunkach glebowych. Kilaplon F1 (130-135 dni) to komercjalizowana nowość o wysokiej odporności na kiłę kapusty i dużym potencjale plonotwórczym i zdrowotności, dająca doskonałej jakości surowiec do przetwórstwa, jest również dobra do sprzedaży detalicznej (wówczas powinna być uprawiana w większym zagęszczeniu). Duże wyrównanie i duża zdrowotność to szczególnie pokazywał Kilaplon F1 na plantacjach doświadczalnych – mówił W. Tokarczyk.

Prelegent zwracał również uwagę na dwie odporne na kiłę kreację o nazwach Kilacees F1 (105-110 dni), mający długie okno zbiorcze, znakomitą strukturę wnętrza i wysoką odporność na pękanie oraz Kilastor F1 (140-145 dni) o wysokiej zdrowotności i tolerancja na warunki zewnętrzne.

Z kolei Cordesa F1 to pierwsza włoska odmiany kapusty odporna na kiłę kapusty, o około 110 dniowym okresie wegetacji oraz odporności na tipburn, jej główki dorastają do 1,5–2,5 kg, jest rekomendowana do produkcji w okresie letnio-jesiennym.

Według W. Tokarczyka, odmianami przetwórczymi wartymi uwagi są również Agressor F1, Successor F1 (ma dużą tolerancję na Xantomons) oraz Professor F1 rekomendowane do uprawy w trudnych, suchych warunkach. Tutaj wysoką tolerancją na suszę wyróżnia się Professor F1, dający bardzo wysokie plony nawet w tak suchym i ciepłym roku jakim był rok 2018, jego główka jest lekko płaska, o masie 8-9 kg, przeznaczona do przetwórstwa, uprawiana przy większym zagęszczeniu ma mniejsze główki.

Adelco F1 (125-135 dni) to odmiana do jesiennego przetwórstwa, dająca nowej jakości kiszonkę w typie odmiany Ramko F1. Została względem niej poprawiona jeśli chodzi o tolerancję na trudne warunki glebowe i jest mniej podatna na wciornastki. Jest to odmiana do uprawy na tzw. pewniaka – mówił Z. Tokarczyk.

Odmiany kapusty do długiego przechowywania

Z tej grupy odmian W. Tokarczyk wyróżnił takie kreacje jak Prodikos F1, która ma bardzo dobry potencjał przechowalniczy, dorasta nawet w trudnych warunkach do 3,5 kg. Storidor F1 to również odmiana do przechowywania, daje główki o masie 3–4 kg. Nadaje się również do uprawy po wczesnych ziemniakach – jako bardzo dobra odmiana poplonowa do długiego przechowywania, mająca na polu bardzo wyrównane główki. Jest odmianą odporną na Fusarium. Zielonor F1 to odmiana bardzo dobra do przechowywania, wymaga dobrej ochrony, jej okres wegetacji to 140-145 dni, główki o masie 3-4 kg, ma bardzo grubą warstwę liści zielonych, co sprzyja jego sprzedaży. Odmiana ta dobrze udaje się przy mniejszym nawożeniu azotowym około 200-250 kg. Zenon F1 to odmiana do uprawy w trudnych warunkach, sprawdzona w uprawie masowej, bardzo dobra do przechowywania.

Na szczególną uwagę zasługuje opracowany przez doradców z firmy Syngenta opis odmian, które dzięki ścisłym badaniom prowadzonym przez trzy lata w trzech regionach Polski udało się optymalnie spozycjonować pod względem uprawy i przeznaczenia. Dzięki opracowanemu zestawieniu udało się ułożyć precyzyjne zalecenia dotyczące oferowanych odmian i ich segmentowania na rynku. Ważne jest również przestrzeganie opracowanych przez nas zaleceń aby uzyskać właściwy efekt jeśli chodzi o plon. Ułożony kalendarz sprzedaży, uwzględnia również warunki ekonomiczne uprawy jak też przechowywania i przygotowania kapust do sprzedaży – mówił Z. Małek.

Prelegenci przedstawili również interesujące wyniki dotyczące wpływ gęstości obsady kapusty na plon i wielkość główek.

Z kolei Zygmunt Siekacz z firmy Syngenta przedstawił wyniki doświadczenia realizowanego w centralnej Polsce w 2018 roku oraz w Niemczech z wpływam nawożenia azotowego w dawkach 350, 300, 250 i 200 kg/N/ha na plon i jakość główek kilku odmian kapusty głowiastej. Z doświadczeń prowadzonych z takimi odmianami jak np. Novoton F1 czy Sukcessor F1 okazało się, że 200 kg N/ha jest dla nich optymalną dawką. Dosyć podobnie reagowały również takie odmiany jak Liberator F1, Professor F1, Ramco F1, Adelco F1, Sokrates F1, Successor F1 czy Agresor F1.

W Polsce doświadczenia realizowane głównie w oparciu o program firmy Yara (tabela).

Jak informował Z. Siekacz, czasami nadmierne nawożenie azotem powodowało wręcz zahamowanie właściwego wzrostu główek kapusty głowiastej. Było to szczególnie widoczne w suchym 2018 roku. Możliwe, że nawożenie dawkami 300 i 350 kg N/ha powodowało, że zbiory kapusty należało by lekko opóźnić, co może pokazałoby większy wpływ na plonu, jednak z uwagi na przeprowadzenie zbioru w jednym czasie trudno o taką oceną – konkludował Z. Siekacz.

Kierunki hodowli

Firma Syngenta prace hodowlane dotyczące kapust realizuje w Holandii (tutaj stawia się na odmiany m.in. do przetwórstwa, przechowywania, a także odmiany stożkowe, włoskie i płaskie), na Węgrzech (odmiany m.in. pod świeży rynek, a także odporne na wciornastki) oraz w Indiach i Chinach.

W realizowanych pracach hodowlanych dużą uwagę zwraca się również na odporność na główne choroby w tym na kiłę kapusty czy też na bielik krzyżowych (odporność na tą chorobę ma np. Kilastor F1). Ważne jest również zwiększenie plenności oraz oraz powtarzalności plonu. Jak informował Z. Małek, obecnie plon całkowity określa się na podstawie wyciętych główek i ich wyrównania. W odmianach kapusty ważna jest również wczesność, wyrównanie, czystość główek, długości przechowywania, powtarzalność odmian pod wpływem niestabilnych warunków, okno zbiorcze. Wprowadzając nową odmianę coraz większą uwagę zwraca się również na łatwość zbioru oraz możliwość zbioru mechanicznego, który będzie nabierał na znaczeniu. Przybywa również firm oferujących rozwiązania do zbioru mechanicznego, tutaj też będzie potrzeba wprowadzenia nowych odmian w tym segmencie.

Na znaczeniu nabierają również cechy istotne dla konsumenta, a więc smak kapusty, który jest ważny w kontekście ograniczenia malejącej konsumpcji kapust, warto także wybierać odmiany o atrakcyjnym dla konsumentów kolorze, kształcie, rozmiarze i odporności na patogeny, co pociąga za sobą mniejszą ilość zużywanych środków ochrony roślin.

Program hodowlany – dziś i jutro

Ważna jest hodowla pod kątem odporności na szkodniki oraz grzyby dla polepszenia wydajności oraz powtarzalności. Cały czas przybywa odmian z tej nowej generacji, pierwsze są już komercjalizowane. Dotyczy to m.in. planowanych do wprowadzenie do sprzedaży odmian kapusty o tzw. podwójnej odporności na kiłę kapusty, pracuje się też nad uzyskaniem odporności na tantnisia. W ofercie firmy Syngenta są już wysokotolernacyjne odmiany na bakterię Xantomonas campestris, z których w Polsce w uprawie będą się sprawdzać takie kreacje jak Professor F1 czy Succesor F1. Dużo dzieje się również w kontekście tolerancji lub odporności odmian na wciornastki i tutaj takimi kreacjami są Agressor F1, Professor F1, Succesor F1 oraz nowość Toreador F1.

W firmie Syngenta prowadzone są również prace hodowlane pod kątem odporności odmian kapusty głowiastej na jarowizację, którą udało się uzyskać już w dwóch wprowadzonych na rynek odmianach, cecha ta jest szczególnie ważna dla regionów produkujących odmiany na wczesny rynek. Realizowane są również prace hodowlane nad ograniczeniem pękania.

Kapusty czerwone to sektor, gdzie w ostatnim realizuje się nowe prace hodowlane, które mają pozwolić umocnić pozycję firmy w tym segmencie. Nowe odmiany będą w tym roku testowane w Holandii i Turcji. Mają być oceniane pod kątem plonu, koloru, okrywy woskowej, tipburn, dojrzałości oraz odporności na kiłę.

Kapust stożkowa w Polsce jest ma cały czas jeszcze niewielkie znaczenie, możliwe jednak, że i u nas będzie nabierał na znaczeniu, zaletą tych odmian jest ich smak. Najważniejsze regiony z uprawą tej kapusty to obecnie Portugalia, Wielka Brytania i Niemcy. Z uwagi na rosnące znaczenie tego typu kapust firma wraca do programów hodowlanych realizowanych w tym segmencie – informował Z. Małek

Realizowane są także zaawansowane prace hodowlane w segmencie kapusty pekińskiej, w przypadku którego to gatunku nowe numery pokazują dużo lepsze cechy niż wszystkie dotychczas posiadane odmiany w tej grupy.

Z kolei analiza biochemiczna – to kierunek prac mający pozwolić uzyskać odmiany smaczne, ale również wartościowe pod kątem ich właściwości prozdrowotnych. Nowe oceniana numery mają np. dużą zawartość betakarotenów, czy też cukrów.