Opuchlaki to uciążliwe insekty, które mogą poważnie zaszkodzić plantacjom warzyw i owoców. Larwy opuchlaków niszczą system korzeniowy roślin, podczas gdy dorosłe osobniki żerują na ich częściach nadziemnych, przede wszystkim liściach. Właściwa identyfikacja zagrożenia i podjęcie odpowiednich działań pozwalają na ograniczenie ich populacji i zminimalizowanie szkód. Sprawdź, jak rozpoznać opuchlaki i jakie środki są najskuteczniejsze w walce z nimi.
Czym jest opuchlak? Czy jest groźny?
Opuchlak to rodzaj chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae). Najczęściej spotykanym gatunkiem w uprawach jest opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus). Oprócz tego można natknąć się na opuchlaka rudonoga, opuchlaka lilakowca i opuchlaka lucernowca. Owady te są groźnymi szkodnikami zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym.
Larwy rozwijają się w glebie i atakują korzenie, co często prowadzi do zamierania roślin. Dorosłe osobniki mierzą od 8 do 12 mm, mają ciemnobrązowe lub czarne ciało i charakterystyczny ryjek. Są aktywne głównie nocą, kiedy żerują na liściach roślin.
Chrząszcze opuchlaków nie latają, ale przemieszczają się po powierzchni gleby. Jaja wszystkich gatunków są owalne, długości 0,6-0,7 mm, początkowo przezroczyste, później przybierają barwę słomkową. Larwy są beznogie, rogalikowato zgięte, kremowe, z brązowawą głową, ich długość nieznacznie różni się między gatunkami. Zimują zazwyczaj jako larwy, ale mogą również i w innych stadiach (opuchlak rudonóg, opuchlak lucernowiec – jako larwy i osobniki dorosłe, opuchlak chropawiec – jako dorosłe).
Chrząszcze na plantacjach mogą pojawiać się od wczesnej wiosny (opuchlak chropawiec i opuchlak lucernowiec), pod koniec maja do lipca (opuchlak truskawkowiec), w czerwcu i lipcu (opuchlak rudonóg), a w mniejszej liczbie mogą żerować do jesieni. Opuchlaki rozmnażają się partenogenetycznie, z tego między innymi powodu notuje się ich wysoką płodność. Jedna samica może złożyć średnio od 150 do 1000 jaj (w zależności od gatunku), umieszczając je pojedynczo między grudkami gleby tuż przy korzeniach roślin. Po kilku lub kilkunastu dniach wylęgają się larwy, które zaczynają żerować bezpośrednio na korzeniach.
Dlaczego jest szkodliwy? Jakie rośliny atakuje?
Opuchlaki stanowią poważne zagrożenie dla wielu upraw i roślin ozdobnych. Szkodliwość tych owadów wynika z ich zdolności do niszczenia zarówno części nadziemnych roślin, jak i ich systemu korzeniowego. Dorosłe chrząszcze wygryzają nieregularne dziury w liściach, co osłabia rośliny, a larwy zjadają system korzeniowy prowadząc do jego gnicia i w efekcie do zamierania całych upraw. Opuchlaki często żerują na plantacjach warzyw korzeniowych, ale atakują także truskawki, maliny, winorośle, borówki oraz ozdobne rośliny doniczkowe i ogrodowe.
Co jest skuteczne na opuchlaki?
Walka z opuchlakami wymaga zastosowania kompleksowych metod zwalczania, zarówno środkami biologicznymi, jak i chemicznymi. Wśród metod biologicznych wysoką skuteczność prezentują preparaty oparte o nicienie entomopatogeniczne – te organizmy zaszczepione do gleby atakują larwy bytujące pod ziemią i eliminują je w naturalny sposób, nie pozwalając na przejście przez pełny cykl rozwojowy. Naturalnymi wrogami opuchlaków są także ptaki, biedronki czy chrząszcze z rodziny biegaczowatych, które mogą pomóc w ograniczeniu populacji opuchlaków. Skutecznym sposobem na walkę z nimi są także środki zawierające grzyby owadobójcze Beauveria bassiana.
Wśród metod chemicznych sprawdzają się środki ochrony roślin zawierające substancje czynne, takie jak acetamipryd czy cypermetryna. Opryski najlepiej planować na godziny wieczorne lub nocne, ponieważ wtedy opuchlaki są najbardziej aktywne.
W profilaktyce przeciwko opuchlakom pomóc może ściółkowanie międzyrzędzi i zwalczanie chwastów. Pierwszy zabieg utrudnia dostęp larwom do gleby, drugi zaś eliminuje miejsca będące potencjalnym schronieniem dla dorosłych osobników. Skuteczna walka z opuchlakami wymaga systematyczności i stosowania różnych metod jednocześnie. Połączenie metod biologicznych, chemicznych i agrotechnicznych daje najlepsze rezultaty w ograniczeniu populacji tego szkodnika.
