Warzywa stanowią trzeci co do wielkości segment przemysłu nasiennego, z udziałem w rynku na poziomie prawie 17% w globalnej sprzedaży nasion w 2020 roku. W porównaniu z innymi dużymi segmentami nasiennej branży, w tym kukurydzą, soją i bawełną, rynek nasion warzyw jest bardzo rozdrobniony. W 2020 r. trzy największe firmy w segmencie nasion warzyw odpowiadały za 29% globalnej sprzedaży. To naprawdę niewiele, gdy porównać to do upraw rolnych. Trzej najwięksi nasienni gracze uzyskali bowiem odpowiednio 66%, 58% i 53% udziału w globalnych rynkach kukurydzy, soi i bawełny.
Zróżnicowana branża
W globalnym przemyśle nasiennym za prawie 70% sprzedaży nasion odpowiadają 22 firmy. Większość z nich jest aktywna także w segmencie nasion warzyw. Branża ta ma dużą różnorodność jeśli chodzi o jej uczestników. Tworzą ją światowe firmy, z których niektóre są aktywne zarówno w nasiennictwie jak i agrochemikaliach, a także przedsiębiorstwa regionalne lub wyspecjalizowane i wielu innych lokalnych graczy. Duża część z nich specjalizuje się w nasionach warzyw do upraw pod osłonami. Kolejne koncentrują się tylko na nasionach odmian dla ogrodnictwa polowego. Każdy może poszukać obszaru w którym jego pozycja będzie szczególnie mocna. Dla przykładu, jedna z wiodących firm zajmująca się sprzedażą nasion warzyw, Vilmorin, swe szczególne wysiłki koncentruje na przodowaniu w sprzedaży nasion pomidorów, papryki, marchwi czy kalafiorów. Ważną pozycją jest także cebula. Natomiast Rijk Zwaan jest liderem na rynku sałaty i czasami firmę tę określa się mianem „króla sałatek” w Europie i w Ameryce Północnej. Sakata to z kolei światowy lider w produkcji nasion brokułów. Bajo Zaden ma solidny ekologiczny dział nasion warzyw od 1990 roku, a East-West Seeds specjalizuje się w produkcji nasion warzyw dla drobnych rolników prowadzących swe uprawy w klimacie tropikalnym.
Rozdrobniona struktura sprzedaży nasion
Szeroka gama metod produkcji warzyw (otwarte pole, zimne lub ogrzewane osłony) oraz szerokie rozproszenie geograficzne obszarów produkcyjnych stwarza popyt na różne nasiona, specyficzne dla tych warunków. W związku z tym rynek jest bardzo rozdrobniony. Sprzedaż nasion warzyw wiodących 10 firm w 2020 roku podajemy poniżej:
| Firma | Wartość sprzedaży (mln USD) | Udział w rynku (%) |
| Vilmorin | 780 | 10% |
| Bayer | 729 | 10% |
| Syngenta | 653 | 9% |
| Rijk Zwaan | 527 | 7% |
| BASF | 511 | 7% |
| Takii | 458 | 6% |
| Sakata | 379 | 5% |
| Enza Zaden | 373 | 5% |
| Bejo Zaden | 250 | 3% |
| East-West Seeds | 168 | 2% |
Wciąż trwają prace nad nowymi odmianami
Działy nasion warzyw międzynarodowych korporacji i regionalnych firm intensywnie pracują nad badaniami i rozwojem i przeznaczają dużą część zysków ze sprzedaży na badania i rozwój, czasami nawet do 40%. Firmy te oferują nasiona wielu warzyw o wysokiej wydajności, naturalnej odporności na choroby czy poprawionej wartości odżywczej, a setki nowych takich odmian wchodzą na rynek każdego roku. Wszystkie te wiodące firmy wykorzystują metody selekcji molekularnej w celu przyspieszenia hodowli jak i biotechnologię do badania cech genetycznych. Wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak cyfrowe fenotypowanie i sztuczna inteligencja pomaga tym firmom dogłębnie zrozumieć cechy roślin i przyspieszyć proces kreacji nowych odmian. Mimo że przemysł nasion warzyw przez długi czas wykorzystywał bardzo zaawansowane technologie, żadna z firm nie stosowała technik modyfikacji genetycznej do opracowywania odmian warzyw. Globalizacja w branży nasion warzyw przejawia się geograficznym zróżnicowaniem prowadzonych prac. Firmy realizują badania i rozwój w jednym regionie świata, produkcja nasion odbywa się gdzie indziej, a sprzedaż w jeszcze innym miejscu.
Opracowanie tylko nowych odmian to jednak już za mało
Samo rozwijanie odmian warzyw nie jest już wystarczające na dzisiejszym dynamicznym i konkurencyjnym rynku nasion warzyw. Aby rzeczywiście być konkurencyjnym, firmy takie jak Syngenta, Bejo Zaden, Enza Zaden, Rijk Zwaan czy Takii Seeds ściśle współpracują m.in. z sieciami detalicznej sprzedaży świeżych produktów czy branżą przetwórczą. Celem jest wytworzenie produktów, które pozwalają klientom z łańcucha dostaw stworzyć przewagę konkurencyjną i pomóc im zaspokoić zmieniający się styl życia konsumentów i wzorce zakupowe. Dobrym przykładem jest wprowadzenie na rynek sałaty lodowej z cechą Knox, która oferuje dłuższy okres przydatności do spożycia, aby pomóc branży gastronomicznej zredukować straty żywności.
Zapotrzebowanie na warzywa ekologiczne systematycznie rośnie
Epidemia koronawirusa doprowadziła do zmiany preferencji konsumentów dotyczących warzyw i zwiększyła popyt na warzywa ekologiczne. Według Organic Produce Network w USA sprzedaż ekologicznych owoców i warzyw wzrosła o 22% w marcu 2020 r. To samo dotyczyło Europy, gdzie wyspecjalizowani sprzedawcy detaliczni, tacy jak Ekoplaza, również odczuli zmianę na rynku. Nautilus Organic, holenderska spółdzielnia plantatorów, odnotowała czterokrotny wzrost popytu ze strony brytyjskich klientów detalicznych. Whole Foods Market, największy na świecie sprzedawca ekologicznych produktów spożywczych, zmuszony został do wprowadzenia restrykcji w handlu internetowym ze względu na bezprecedensowy popyt. W związku z tym w 2020 r. niektóre firmy produkujące nasiona ekologiczne odnotowały potrojenie sprzedaży w porównaniu z rokiem poprzednim. Rijk Zwaan, Enza Zaden i Bejo Zaden stale wzmacniają swój sektor nasion ekologicznych. Zwłaszcza firma Rijk Zwaan w ciągu ostatniej dekady intensywnie działa w tym właśnie obszarze. Już teraz koło 40% wszystkich odmian z jej oferty nadaje się do produkcji ekologicznej. Rijk Zwaan testuje obecnie nasiona 107 różnych odmian przeznaczonych do uprawy metodą ekologiczną, a także partie nasion niepodlegających obróbce chemicznej (NCT) dla 19 różnych upraw. Zwłaszcza takie gatunki jak sałata, pomidory winorośla, papryka, bakłażany i ogórki to dla tej firmy ważne pozycje w segmencie ekologicznym.
Źródło: IHS Markit
