W Warszawie 6 grudnia, w siedzibie firmy Bayer, odbyło się Forum Doradców Warzywniczych. W jego trakcie odbyły się wykłady poświęcone tematyce ochrony warzyw, nawożeniu ale nie tylko. Dyskutowano o rynku warzyw oraz o nowościach odmianowych. Zastanawiano się m.in. co przynieść mogą najbliższe miesiące w odniesieniu do tego jak aktualnie wygląda produkcja i międzynarodowy handel warzywami.
Rynek cebuli
Mariusz Kąkol, przedstawiciel marki Seminis, przekazał informacje o rynku cebuli w Polsce i za granicą. Aktualnie ceny są dość dobre, choć produkcja cebuli w UE wzrosła o 5% do poziomu 6,5 mln t wobec 6,2 mln ton w 2022 roku. Warto jednak przypomnieć, że w 2021 roku produkcja unijna wyniosła 7,3 mln t. Choć powierzchnia zasiewów w 2023 roku urosła we Francji, w Czechach i na Litwie, to podkreślić trzeba jednak, że to Polska, Holandia i Hiszpania produkują ponad 50% cebuli w UE. W dodatku, wygląda na to, że wielkość areału ma coraz mniejszy wpływ na wielkość produkcji. Większe znaczenie mają warunki pogodowe. Ceny jednak wpływają istotnie na powierzchnię uprawy cebuli w Polsce. W 2023 roku wzrost powierzchni uprawy rdr wyniósł niespełna 1200 ha i osiągnął poziom 21 541 ha. Za aż 15,5% produkcji odpowiada powiat inowrocławski, a 70% upraw zlokalizowane jest właśnie na pograniczu Kujaw i Wielkopolski. Średni plon uzyskiwany z 1 ha polskich upraw cebuli według informacji przekazanych na warzywniczym spotkaniu to ok. 30 t. Trudny był początek sezonu, zdarzały się duże opóźnienia w terminach siewu z uwagi na warunki glebowe. Pomimo opóźnień cebula wyrosła, zbiory odbyły się w normalnych terminach. Cebula z Polski wyjeżdżała do Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Belgii. Importowaliśmy ją także z Holandii i Niemiec, a także z Rosji, Hiszpanii i Egiptu.
Rynek marchwi
Na rynku marchwi zaznaczyła się delikatna redukcja powierzchni uprawy. W 2023 roku uprawiano ten gatunek na 13 520 ha, o ok. 170 ha mniej niż przed rokiem. Dynamika spadków zasiewów wyraźnie spowolniła, bo jeszcze w 2021 roku marchew produkowano na przeszło 15 tys. ha. Ok. 70% marchwi uprawia się na Mazowszu, Lubelszczyźnie, Kujawach w woj. łódzkim i świętokrzyskim i Wielkopolsce. Polska jest największym producentem marchwi w UE z udziałem ok. 16,5% w łącznej produkcji na tym wspólnym rynku i jednocześnie czwarty największy eksporter. Zagrożeniem dla naszej obecnej pozycji może być import marchwi z Ukrainy, a także rosnące ceny energii, które mogą ograniczyć przechowywanie towaru. Przodują odmiany w typie nantejskim – wczesne odmiany rosną zazywczaj na ok 3 tys. ha, a późniejsze na kolejnych 7-8 tys. ha. Postępuje spadek areału uprawy marchwi o zastosowaniu przemysłowym. Od 2-3 sezonów uwidacznia się raczej trend poszukiwania surowca odpadowego ze świeżego rynku. Stawki za marchew podlegają wahaniom. W zeszłym roku, a dokładnie w maju, odnotowano rekordową cenę, wynoszącą ok. 4 zł/kg. Na początku grudnia marchew wyceniana była na około ok. 1,8 zł/kg. Konsumpcja tego warzywa w UE jest bardzo stabilna i jeśli brakuje jej we wspólnocie, to jest importowana. Stawki odzwierciedlają więc znacznie lepiej okresowe różnice w podaży, będące najczęściej efektem coraz bardziej nieprzewidywalnych warunków pogodowych, niż w popycie, który nie podlega istotnym zmianom.
Nowe i sprawdzone odmiany
Jak informował Mariusz Kąkol, Seminis oferuje odmiany cebuli o zróżnicowanej specyfice: Rijnsburgery, cebule w typie amerykańskim, hiszpańskim i mieszane.
Jedną z odmian godnych wyróżnienia jest SV3557ND (Rijnsburger), która radzi sobie na stanowiskach nienawadnianych. Buduje silny system korzeniowy, ma ładna złotą łuskę.
Rockito to cebula bardzo twarda do długiego przechowywania na wysokich pryzmach. Cienka szyjka i dobrze przylegająca łuska to cechy czyniące ja towarem handlowym premium.
Z typów wczesnych M. Kąkol wyróżnił Saddleback (typ amerykański). Jest tolerancyjna na niskie temperatury, buduje relatywnie silna łuskę. Tucannon to z kolei cebula w typie hiszpańskim, która odznacza się wysokim potencjałem plonotwórczym i zdolnością do przechowywania dłużej niż inne cebule w typie hiszpańskim.
W gronie odmian marchwi prelegent wyróżni kreacje takie jak Carvora, Carruba, Caribou i Carlano. Zwłaszcza pozytywnie wypowiedział się o Caribou, która doskonale się przechowuje zachowując intensywny kolor. Carruba to nowość na 2024 rok, która posiada okres wegetacji wynoszący 100 dni. Cechy charakterystyczne to zdrowa i mocna nać, co sprzyja zbiorom mechanicznym. Korzeń ma wyrównaną długość wynoszącą 19-21 cm. Nasiona tej odmiany znajdą się w promocji 5+1 – po zakupie pięciu, szósta jednostka nasion będzie do odbioru za 1 zł.
Kalafiory i brokuły
O trendach rynkowych dotyczących tych warzyw mówił z kolei Piotr Dutkowski, także przedstawiciel marki Seminis. Okazuje się, że niezmiennie najpopularniejszym kalafiorem jest ten tworzący białe róże, sprzedawany w całości z liściem, np. z łuszczki. W Polsce najpopularniejszymi kanałami sprzedaży tych warzyw są dyskonty, ale wciąż ważną rolę w zaopatrzeniu populacji kraju w kalafiory odgrywają lokalne targowiska. Ceny kalafiorów za sztukę w Polsce zmieniają się bardzo dynamicznie. Wahają się w sprzedaży detalicznej od 2 do 10 zł, choć obecnie może to być nawet 15 zł. Prelegent przytoczył także wyniki interesującej ankiety, która prowadzona była m.in. w Polsce. Ponad 67% respondentów badania w naszym kraju spożywa kalafiory co najmniej raz w tygodniu, co jest wynikiem dobrym na tle innych krajów Europy. Króluje gotowany, ale chętnie jadany jest także kalafior „z patelni”. Ok. 62% badanych jada kalafiory także jako dodatek do zupy. Konsumenci zwracają uwagę przede wszystkim na cenę, następnie na świeżość utożsamianą często z białym kolorem róży –w powszechnej percepcji: im bielsza tym świeższy produkt. Polacy preferują także polskie pochodzenie tego warzywa.
Korzystając z okazji reprezentant Seminisu wymienił kilka odmianowych nowości. Jedną z nich jest Ivex. To wczesna odmiana pod płaskie okrycie lub do otwartego gruntu. Pokrój jest tu otwarty, nie gumkuje się roślin, nie załamuje liści, a zabiory są szybkie. Cardex skrętnie okrywa liśćmi różę na początku wzrostu, ale gdy osiąga gotowość do zbioru odsłania ją, a ta zachowuje biały kolor. Okres wegetacji to 75-82 dni, a kreacja ta może być uprawiana przez cały sezon. Wigor roślin jest mocny, a jakość pozbiorcza dłuższa niż u innych odmian. To odmiana przeznaczona na świeży rynek, choć kalafior pozostawiony w polu dłużej może być przeznaczany także do różyczkowania. W sezonie 2023 w Polsce bardzo dobrze sprawdziła się zdaniem Piotra Dutkowskiego odmiana Predazzo. Cechuje się mocnym, skrętnym okryciem róży i długim oknem zbioru. Poradziła sobie także odmiana Lavaredo.
Seminis oferuje rodzimym producentom także odmiany brokułów. W tym gronie nowości z konceptu highrise , brokułów wyniesionych do góry, to Andersia i Taipei, choć niezmiennie ważną pozycją w portfolio marki pozostaje Titanium – brokuł ciężki, pozwalający na wysoki uzysk różyczki, choć zdecydowanie dedykowany do uprawy na bardziej żyznych, zasobnych w składniki pokarmowe stanowiskach.
