W rejonach produkcji cebuli producenci aktualnie zmagają się głównie z trzema chorobami – mączniakiem rzekomym, alternariozą cebuli oraz Stemphylium. W zależności od regionu choroby te występują w różnym nasileniu.
Alternarioza cebuli
Warunki pogodowe panujące w Polsce w ostatnich dniach sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych. Ciepła i wilgotna pogoda to warunki dla rozwoju alternariozy cebuli. Patogen ten szczególnie szybko rozwija się w dni wietrzne, podczas deszczu i nawadniania. Grzyb może się rozwijać w temp. 6–32oC, optymalne warunki to 20–25oC oraz wilgotność 90%.
Objawy choroby widoczne są na liściach w postaci brązowo-fioletowych plam zmieniających barwę na brunatną. W późniejszym czasie porażenie chorobą można spotkać na zewnętrznych łuskach cebuli w postaci ciemnych plam. Alternarioza powoduje szybsze zamieranie liści zmniejszając i w ten sposób powierzchnię asymilacyjną. W przypadku zagrożenia alternariozą zalecamy zabieg zapobiegawczo i interwencyjnie środkiem Cabrio Duo 112 EC w dawce 2,5 l/ha. Wysoką skuteczność zawdzięczamy substancjom aktywnym wchodzącym w skład produktu: piraklostrobina – najnowsza strobiluryna o działaniu lokalnie układowym i translaminarnym oraz dimetomorf – o działaniu wgłębnym – dzięki tej substancji możemy również skutecznie zwalczyć mączniaka rzekomego.
Fungicydy zalecamy stosować przemiennie – unikajmy odporności! Środkiem o odmiennym działaniu na alternariozę jest Signum 33 WG, w skład którego wchodzi dodatkowo boskalid – jedyna substancja z grupy anilidów zarejestrowana w uprawie cebuli. Rekomendujemy zabieg Signum 33 WG w dawce 1 kg/ha, łącznie z siarczanem magnezu w ilości 4 kg/ha.
Mączniak rzekomy
Umiarkowanie ciepła pogoda (z temperaturą w granicach 16–24°C) i opady, a po nich utrzymująca się wysoka wilgotność to warunki wyjątkowo sprzyjające rozwojowi sprawcy choroby – patogenu Peronospora destructor. Patogen najszybciej się rozwija podczas zmiennej, szczególnie burzowej pogody oraz podczas występowania mgieł nocnych oraz rosy na liściach.
Podczas ciepłych i wilgotnych nocy na liściach cebuli pojawia się biało – szary nalot grzybni. W warunkach sprzyjających patogen może w ciągu kilku dni zająć większą powierzchnię rośliny. W warunkach niekorzystnych dla rozwoju grzyba na liściach w pierwszej kolejności pojawiają się jasnozielone plamy.
W przypadku porażenia roślin zalecamy zabieg interwencyjny środkiem wgłębnym i częściowo układowym oraz translaminarnym Cabrio Duo 112 EC (2,0-2,5 l/ha), następnie powierzchniowo-wgłębnym środkiem Acrobat MZ 69 WG (2,0 kg/ha) lub profilaktycznym i kontaktowo zabezpieczającym środkiem Polyram 70 WG–1,8kg/ha. Również w zwalczaniu mączniaka rzekomego warto zastosować układowy Signum 33 WG (1,0 kg/ha) z dodatkiem siarczanu magnezu (4 kg/ha).
Stemphylium vesicarium
Warunki sprzyjające porażeniu cebuli przez grzyba Stemphylium vesicarium to wysoka wilgotność powietrza oraz suche i gorące powietrze – dokładnie takie jak w przypadku alternariozy cebuli. Optymalny zakres temperatury dla rozwoju Stemphylium to 20–25 oC przy wilgotności 85–90%.
Stemphylium i alternarioza są bardzo podobnymi grzybami. Pierwsze objawy chorobowe pojawiają się w wyniku występowania przemiennej pogody – zwilżenie liści przemienne z suchym i gorącym powietrzem. Najpierw pojawiają się żółte i jasnobrązowe, nieco wodniste plamy. Charakterystyczne dla Stemphylium jest wydłużanie się wodnistych plam wzdłuż liścia, które przybierają kształt wrzecionowaty.
Obecnie na rynku nie ma zarejestrowanych środków do zwalczania Stemphylium. Jednak z badań niemieckich oraz holenderskich wynika, iż wysoką skuteczność zarówno w zwalczaniu tej choroby ma połączenie piraklostrobiny z boskalidem. Dlatego zalecamy zastosować Signum 33 WG 1 kg/ha z siarczanem magnezu 4 kg/ha.
Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci)
Czas żniw to moment, gdy wciornastek przelatuje z upraw zbożowych najczęściej na kapustę oraz cebulę. Zwracamy szczególną uwagę na monitorowanie swoich pól i wykonywanie zabiegów zgodnie z aktualną rejestracją środków ochrony roślin w uprawie cebuli. Do zabiegów zwalczających wciornastka rekomendujemy stosować dużą ilość wody: co najmniej 400–500 l/ha.
Uszkodzenia pogradowe
W ostatnim czasie przez Polskę przeszły burze, lokalnie z gradobiciem. Grad, nawet niewielki jest dużym zagrożeniem dla uprawy cebuli. W dużym nasileniu potrafi spustoszyć plantację, a w mniejszych znacząco uszkodzić rośliny. W takich sytuacjach przede wszystkim należy pamiętać o roli wapnia w roślinie oraz zabezpieczeniu fungicydowym uszkodzonych roślin, gdyż zraniona komórka to szybka i łatwa droga dla infekcji grzybowych.
Wapń w roślinie odgrywa ważną rolę. Oprócz właściwości poprawiających jakość i zdolność przechowalniczą plonu bierze również udział w biosyntezie ściany komórkowej, zmniejsza podatność rośliny na infekcje oraz zwiększa odporność na choroby grzybowe. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji uszkodzeń roślin w wyniku gradobicia.
W takiej sytuacji zalecamy zastosować nawóz wapniowy ADOB Ca IDHA w dawce 1,0–1,5kg/ha. Jest to nawóz z innowacyjnym chelatem IDHA, dzięki któremu aplikacja nawozu interwencyjnie prowadzi do szybkiego dostarczenia składnika do rośliny oraz co często ma ogromne znaczenie – dostarczamy roślinie wyłącznie wapń.
Pamiętać należy również o szybkim zabiegu fungicydowym, np. Cabrio Duo 112 EC 2,5l/ha lub Signum 33 WG 1kg/ha.
Zespół BASF Polska, Dział Crop Protection
dr Anna Długosz, Maciej Wita, Marcin Chojecki
