Każdego roku plantatorzy zadają sobie to samo pytanie: co i jak uprawiać, aby uzyskać odpowiedni plon i satysfakcjonujący zysk? Jednym z takich gatunków jest arbuz. W artykule przedstawimy wyniki projektu zrealizowanego przez ASCROP w gospodarstwie na Mazowszu. Za dobór odmian była odpowiedzialna firma Rijk Zwaan, która posiada w swojej ofercie owoce o czerwonym, jak i coraz popularniejszym na polskim rynku żółtym miąższu. 

Produkcja rozsady

Plantacja arbuza o powierzchni 1 ha została założona z rozsady. Siew nasion był wykonany w połowie maja – do każdej komórki trafiało jedno nasionko. Podczas produkcji sadzonek zadbano o następujące parametry: temperatura kiełkowania 26oC oraz zdrowotność i lepsze rozbudowanie systemu korzeniowego, za co były odpowiedzialne dwa produkty: Romeo oraz Architect80.

Sadzenie w polu zostało przeprowadzone w pierwszym tygodniu czerwca. Termin sadzenia jest silnie uzależniony od użytej odmiany i długości jej okresu wegetacji. Ważne jest, aby dojrzałość zbiorcza przypadła na drugą połowę sierpnia. Zatem przyspieszona uprawa pod osłonami, aby otrzymać wcześniej owoce arbuza, jest bezzasadna z dwóch powodów: wyższe koszty oraz niższy ekstrakt owoców – czyli owoce mniej słodkie, mniej wybarwione i niemające szans konkurować z owocami oferowanymi w tym czasie z importu. Należy pamiętać, że arbuz, choć to bliski krewny ogórka, zbiera się jednorazowo.

Przygotowanie gleby

ASCROP przed każdym rozpoczęciem projektu polowego, pobiera i wysyła próbkę gleby do badań fizyko-chemicznych oraz mikrobiologicznych. Uzyskane wyniki pokazały, że gleba jest bogata mikrobiologicznie, ale niestety prawie w ogólnie nie aktywna. W tej sytuacji podjęto decyzję o niestosowaniu już żadnych produktów zawierających mikroorganizmy, tylko zdecydowano się na preparat Napoleon, który ma udowodnione właściwości uaktywniające siedem głównych grup mikroorganizmów. W ten sposób ograniczono koszty i przy okazji zadbano o poprawę struktury gleby.

Zgodnie z wynikiem analizy gleby dokonano nawożenia przed sadzeniem. Warto pamiętać, że zapotrzebowanie arbuza na potas jest wysokie i nie nadają się do tego nawozy chlorkowe. Od kilku lat na rynku poza siarczanem potasu, mamy jeszcze trzecią grupę nawozu tj. potas organiczny. Przykładem takiego nawozu jest BioKali – granulat, zawierający min. 28% potasu oraz już w mniejszych proporcjach fosfor, magnez, wapń, siarkę oraz wszystkie mikroelementy.

Rośliny sadzono na zagonach przykrytych czarną folią w rozstawie 80×180 cm. Podczas tworzenia zagonów rozłożono linie kroplujące.

Nawożenie pogłówne i ochrona

Arbuz był dokarmiany poprzez fertygację nawozami standardowo występującymi na rynku. Nie stosowano żadnych nawozów opartych na tzw. miedzi systemicznej z uwagi na brak rejestracji i z obawy na ewentualną fitotoksyczność. Ochronę przeciwko chorobom oparto głównie na biofungicydzie Romeo. Fungicyd ten jako nieliczny nie zawiera żywych mikroorganizmów, a wysoką dawkę cerewisanu 94,1%. Odpowiednia formulacja Romeo umożliwia jego wygodne stosowanie zarówno dolistne razem z innymi, nawet chemicznymi, środkami ochrony, jak i poprzez fertygację – ponieważ jest to fungicyd o działaniu systemicznym. Szczególnie ten drugi sposób aplikacji był tutaj wykorzystany, z uwagi na fakt, że arbuz dość szybko zakrył ziemię i nie było już możliwości wjechać opryskiwaczem. 

Kwitnienie

To jeden z najważniejszych etapów wzrostu arbuza. Powstające kwiaty mają bezpośrednio wpływ na końcowy plon, dlatego warto pomóc roślinom w tym czasie. Pomoc polega na niwelowaniu stresu, poprzez zapewnienie roślinom dostępu do proliny i seryny. Najwyższą ich zawartość na rynku zawiera Architect80 – doskonale rozpuszczalny mikrogranulat, od prawie 10 lat stosowany z powodzeniem w uprawie owoców i warzyw. Architect80 można stosować łącznie z nawozami oraz środkami ochrony (za wyjątkiem miedzi) i jest to nawet polecane, z uwagi na fakt, że Architect80 ma pozytywny wpływ na jakość cieczy roboczej (m.in. obniża pH, przez co poprawia skuteczność oprysku). Dodatkową zaletą stosowania Architect80 w uprawie arbuzów jest jego wpływ na zawartość ekstraktu. Generalnie im ekstrakt jest wyższy, tym owoce są smaczniejsze.

Zbiór

20 sierpnia odbyło się spotkanie na polu, na które zostali zaproszeni goście z całej Polski zainteresowani uprawą arbuza. Dokonano pomiarów refraktometrem wszystkich odmian i średnia przekroczyła 12oBrix – co było doskonałym wynikiem. To jest najlepszy dowód na to, że arbuzy z Polski mogą z powodzeniem konkurować z arbuzami uprawianymi w Grecji, Turcji, Węgrzech czy Hiszpanii.

Ostatnim punktem spotkania było wylegitymowanie się producenta wynikami badań na pozostałości środków ochrony. Zgodnie z raportem nie wykryto żadnej substancji, a to dodatkowy argument dla sieci handlowych, że poza smacznym arbuzem, może on być również bezpieczny. 

Odmiany

Amaltea RZ to wczesna odmiana arbuza nie tworząca pestek. Tworzy okrągłe owoce o wadze od 3 do 6 kg, których skóra jest czarna, lśniąca i niepodatna na oparzenia słoneczne. Bezpestkowe wnętrze jest intensywnie czerwone, zwarte o świeżym zapachu. Odmiana ma wybitną trwałość pozbiorczą, dobrze znosi transport. Wymaga posadzenia obok odmiany pestkowej (zapylacza).

Conguita RZ to mikropestkowa odmiana arbuza o czarnej skórze. Tworzy poręczne, kompaktowe, okrągłe owoce o wadze od 2 do 3 kg, jednocześnie zapewniając wysoki plon z hektara. Wnętrze owoców jest głęboko czerwone, zwarte, o wyjątkowo małych mikropestkach.  Wykazuje świetną trwałość pozbiorczą i bardzo dobrze znosi transport.

Lusitana RZ to wysoko wydajna odmiana arbuza typu Crimson. Tworzy okrągłe owoce o wadze od 6 do 8 kg. Intensywnie czerwony, zwarty miąższ charakteryzuje się słodkim smakiem i świeżym zapachem. Lusitana  RZ to połączenie doskonałej jakości wewnętrznej oraz wydajności. Wykazuje wyjątkową trwałość pozbiorczą, bardzo dobrze znosi transport.

Oneida RZ to wczesna odmiana arbuza w typie Crimson. Jest o około 4 – 5 dni wcześniejsza od odmiany Lusitana RZ. Okrągłe owoce o wadze od 5 do 7 kg charakteryzują się ciemną, błyszczącą skórą i świetnie wybarwionym zwartym wnętrzem o stosunkowo drobnych pestkach i bardzo słodkim smaku.  Oneida doskonale znosi transport i ma wyjątkowo długą trwałość pozbiorczą. 

Morgan  RZ to wysoko wydajna odmiana arbuza . Tworzy podłużne owoce o wadze od 8 do 12 kg. Intensywnie czerwony, zwarty miąższ charakteryzuje się słodkim smakiem i świeżym zapachem. Morgan  RZ to połączenie doskonałej jakości wewnętrznej oraz wydajności. Wykazuje wyjątkową trwałość pozbiorczą, bardzo dobrze znosi transport.