U producentów warzyw na Kujawach, w Wielkopolsce czy Lubuskim, na plantacjach cebuli z dymki, cebuli ozimej i cebuli z siewu można już zaobserwować objawy porażenia przez patogeny chorobotwórcze. Objawy chorób grzybowych pojawiły się w tym sezonie 3 tygodnie wcześniej niż zazwyczaj. Jest to spowodowane wczesną suszą oraz intensywnymi krótkotrwałymi opadami. Podobnie jest na plantacjach pomidorów, gdzie można także zaobserwować efekty błędnie prowadzonej ochrony i płodozmianu.
Cebula
Na cebulach z siewu jesiennego widoczne są objawy chorobowe spowodowane przez mączniaka rzekomego, Stemphylium i alternariozę. Na szczypiorze już wyraźnie widać objawy porażenia przez grzyb z rodzaju Stemphylium, który może spowodować uszkodzenia nawet do 30–40% liści, a co za tym idzie – ogromne straty w plonie. Patogen ten często jest mylony z alternariozą i mączniakiem rzekomym.
W przypadku mączniaka rzekomego, objawy na szczypiorze nie są na początku wyraźne. Początkowo szczypior słabiej się rozwija, następnie pojawiają się na nim przejaśnienia i jasnoszary nalot.
Z kolei objawy porażenia przez grzyby z rodzaju Stemphilium charakteryzuje się wydłużonymi, wrzecionowatymi plamami, które przybierają kolor zielonkawo-brązowy. Zainfekowane liście przybierają gwałtownie białawy kolor, spowodowany przez wydzielane toksyny. W efekcie szczypior zasycha, a plon znaczne się obniża. Najsilniejsza infekcja na szczypiorze następuje od strony nawietrznej.
Objawy Stemphylium ze względu na podobieństwo, są też często mylone z klasycznymi objawami altenariozy, czyli brązowo- fioletowymi plamami, zmieniającymi barwę na brunatno-czarną z aksamitnym nalotem.
W przypadku występowania tych trzech chorób najskuteczniejszym preparatem sprawdzonym wcześniej w Holandii i od 2 lat stosowanym w Polsce jest Signum 33 WG. Zaleca się użycie tego środka w dawce 1 kg/ha w połączeniu z 4 kg/ha siarczanu magnezu. Przy silnym porażeniu, po 7 dniach zabieg należy powtórzyć stosując preparat Cabrio Duo 112 EC w dawce 2,5 l/ha, a następnie Rovral Aqua Flo 500 SC w dawce 1 l/ha, który chroni również przed szarą pleśnią i zgnilizną szyjki cebuli. Do zabiegów należy użyć 500–700 l wody/ha.
Aktualnie należy również wykonywać zabiegi zwalczania śmietki cebulanki i wciornastka tytoniowca, używając pyretroidów i innych produktów zarejestrowanych do zwalczania tych
szkodników, zwłaszcza w cebuli z siewu i dymce. Do zabiegów należy zastosować minimum 400 l wody, można łączyć je z fungicydami. W razie dużego nasilenia występowania wciornastka, zabiegi należy powtarzać co 5–7 dni, aby zwalczyć jego kolejne pokolenia.
Pomidor
Plantacje pomidora w Wielkopolsce i na Kujawach są w fazie intensywnego wzrostu i prowadzona jest ochrona herbicydowa. W niektórych uprawach można zauważyć uszkodzenia spowodowane błędnie zaplanowanym płodozmianem. Zdarzają się plantacje prowadzone po zbożach i kukurydzy, w ochronie których stosowano preparaty wykazujące działanie fitotoksyczne dla roślin pomidora. W zależności od użytego środka przerwa w uprawie pomidora na danym polu powinna wynosić 12 lub 24 miesięcy. Obserwuje się również rośliny pomidora z poparzeniami często spowodowanymi zastosowaniem zbyt wysokiej dawki metrybuzyny i wykonaniem zabiegów w zbyt wysokiej temperaturze.
W zależności od jakości przygotowanej lub zakupionej przez gospodarstwa rozsady pomidorów, można już zaobserwować pierwsze porażenia chorobami bakteryjnymi, alternariozą i zarazą pierścieniową.
Zaleca się zastosowanie preparatów miedziowych w połączeniu z Acrobatem MZ 69 WG w dawce 2 kg/ha, następnie Polyram 70 WG 1,2-1,8 kg/ha i dawkę wody 600–700 l wody.
W przypadku pojawienia się silnej presji alternariozy i zarazy ziemniaczanej należy wykonać zabiegi Cabrio Duo 112 EC w dawce 2,5 l/ha, zamiennie z Orvego 525 SC w dawce 0,8 l/ha. W kolejnych zabiegach, w celu zabezpieczenia przed alternariozą i antraknozą pomidora, koniecznie należy zastosować Signum 33 WG w dawce min. 1 kg/ha, zawsze używając 500–700 l wody na ha.
Zespół BASF Polska, Dział Crop Protection
dr Anna Długosz
Maciej Wita
Marcin Chojecki
