Konferencja Warzywnicza to jedno z wydarzeń towarzyszących Targom Sadownictwa i Warzywnictwa 2017. Jej pierwsza część zdominowana została przez prelekcje przygotowane przez specjalistów z firmy Rijk Zwaan. Dotyczyły one głównie zagadnień związanych z uprawą warzyw dla przetwórstwa. Przygotowano również kolekcje odmian warzyw z portfolio Rijk Zwaan.
Warzywa dla przemysłu
Jak przypomniał Przemysław Opioła, dyrektor Rijk Zwaan Polska, produkcja warzyw dla przemysłu w Europie to około 3,5 mln ton, z czego Belgia zapewnia blisko 1 mln ton warzyw. Głównym ich dostawcą jest jedna firma Ingro, która zaspokoją blisko połowę potrzeb przemysłu przetwórczego w Belgii. Ścisła współpraca producentów zjednoczonych pod wspólną marką daje wiele korzyści i pozwala na stabilną i partnerska współprace. Przede wszystkim producenci mają zapewniony zbyt i znaną cenę, jednakową dla wszystkich. Zakład zaś może oczekiwać takiej ilości towaru i w jakości jakiej wymaga.
Przydatność warzyw dla przetwórstwa określa nie tylko ich cechy produkcyjne ale też parametry jakościowe. W przypadku marchwi Trafford i Warmia to odmiany z wysoką zawartością B-karotenu i ekstraktu, jednocześnie cechujące się dobrym plonowaniem. Podobną przydatność do przemysłu wykazuje burak ćwikłowy Monty RZ F1.
Efekt wielu czynników
Jarosław Wojtczak omawiając czynniki agrotechniczne mające wpływ na efektywność produkcji warzyw wskazywał na odpowiedni dobór odmian do technologii uprawy i przeznaczenia. Istotny jest również dobór nasion oraz ich ilości wysiewanej na 1 ha. Poznanie składu gleby i zawartości poszczególnych składników w glebie pozwala na precyzyjne nawożenie dające możliwość optymalnego odżywienia roślin. Wreszcie technologia uprawy. Przy uprawie marchwi, alternatywą do uprawy na redlinach jest system uprawy na wysokich zagonach wysokości około 25 cm, szerokości u podstawy 160 cm, wykonany na zgłęboszowanym polu. Nasiona można wtedy wysiewać w 3 pasy, po 2 rzędy – przy uprawie dla przemysłu co 4,5 cm (800 tys. szt./ha), lub co 2,5 cm (1,4 mln/ha) przy produkcji świeżorynkowej. Wreszcie zbiór, który w przypadku wielu gatunków warzyw można zmechanizować, ale w przypadku takich asortymentów jak kapusta ciągle przeważa zbiór ręczny. Tu możliwe są różne usprawnienia, związane z użyciem platform, czy taśmociągów. Wreszcie na końcową jakość warzyw wpływa będą miały warunki zbioru oraz przechowywania oraz warunki przechowywania.
Optymalne warunki przechowywania różnych gatunków warzyw.
| Marchew, pietruszka, seler | Burak czerwony | Kapusta | Por | |
| Temperatura (°C) | 0-1 | 1-3 | 0,2-0,5 | -1,5 do -0,5 |
| Wilgotność (%) | 95-98 | 93-97 | 95 | 98-100 |
Nasiona najlepiej precyzyjne
Materiał siewany sprzedawany przez firmy jest to materiał kwalifikowany typu standard. Mogą być to normalne nasiona, lub w różny sposób uszlachetniane – mówił Arkadiusz Sanecki. Nasiona warzyw oferowane są w kilku kategoriach:
- Nasiona NS (Normal Seed) – nasiona oczyszczone, nie poddawane żadnej dodatkowej obróbce, sprzedawane na wagę;
- Nasiona PR (Precision Seed)- najchętniej kupowane przez ogrodników, to nasiona kalibrowane z reguły sprzedawane na sztuki;
- Nasiona SP (Speed Pelled) to nasiona otoczkowane, pokrywane różnymi substancjami w celu wyrównania kształtu i powierzchni nasion, co pozwala na ich precyzyjny wysiew. Otoczka może zawierać różne dodatkowe funkcje, zawierając zaprawy czy składniki pokarmowe;
- Nasiona Podkiełkwowane –(Priming), pobudzone do dalszego wzrostu. Takie nasiona maja dość krótką trwałość (3-6 miesiące) i muszą być w czasie transportu i przechowywania umieszczone w warunkach chłodniczych (4-6C). Warto również pamiętać, że używając takich nasion trzeba im zapewnić optymalne warunki do wschodów po wysiewie. W sytuacji gdy brakować wody po wysianiu, nasiona takie mogą nie skiełkować.
Przy towarowej produkcji warzyw najbardziej uzasadnione jest używanie nasion precyzyjnych, które cechuje podobna siła kiełkowania a to zapewnia wyrównane wschody i dalszy wzrost roślin.
Używanie nasion precyzyjnych w końcowym efekcie zapewnia wyrównany surowiec, możliwy do zebrania w krótkim czasie i optymalnym stadium dojrzałości. W przypadku gatunków uprawianych z rozsady posługiwanie się nasionami precyzyjnymi też jest wskazane, gdyż daje możliwość uzyskania wyrównanej rozsady. Z takich właśnie nasion korzystają firmy zajmujące się komercyjną produkcją rozsad. Towarowa produkcja warzyw, realizowana na dużych areałach nie jest możliwa bez korzystania z gotowej rozsady, wyrównanej, stabilnej i powtarzalnej – podkreślał Arkadiusz Lipiński, dodając – Jakość plonu, to w przypadku wielu gatunków jego wyrównanie, jednorodność, równe tempo dorastania. Dotyczy to kapust, brokułów, kalafiorów, selera, buraków i wielu innych warzyw. Źródłem tego są zarówno precyzyjne nasiona jak również wyrównana rozsada – to są podstawy dobrej produkcji warzyw.
Nawadnianie coraz częściej konieczne
Marcin Pawlak omawiając temat nawadniania warzyw, podkreślał, że okazuje się to coraz częściej kluczowy czynnik powodzenia uprawy. Zapewnienie odpowiedniej ilości wody to nie tylko możliwość zebrania plonu, ale też – a przede wszystkim – uzyskanie odpowiedniej jakości, czy to pod kątem świeżego rynku czy przetwórstwa. Poszczególne gatunki cechują okresy największej wrażliwości na niedobór wody, wskazujące na konieczność jej dostarczenia:
| Gatunek | Faza wzrostu | Wilgotność gleby (% ppw) | Ilość i wielkość dawek |
| Kapusta | Zawiązywanie główek | 80 | Wiele po 15-20 mm, (łącznie 100-200 mm) |
| Brokuł | Wiązanie róż do zbioru | 50 | Kilka po 10-25 mm |
| Kalafior | Faza 6-7 liści, okres kształtowania się róż | 80 | Kilka po 10-20 mm |
| Por | Główny przyrost masy (VII-IX) | 75 | 15-25 mm (łącznie 100-200) |
| Ogórek | Kwitnienie, zawiązywani i przyrost owoców | 75 | Wiele po 15-20 mm (łącznie 100 – 200 mm) |
| Szpinak | Intensywny przyrost liści | 80 | 2-3 razy po 10-20 mm |
| Burak | Przyrost korzeni spirzchowych | 65 | 2-5 razy po 20-35 mm |
| Marchew | Intensywny przyrost korzeni (VII-VII) | 65 | 2-5 razy po 20-40 mm
|
| Pietruszka | Intensywny przyrost korzeni (VII-VIII) | 75 | 3-5 razy po 25 mm |
| Seler | Intensywny przyrost roślin (koniec VII-połowa IX) | 80 | 4-6 razy po 30 mm |
Jeśli jest taka możliwość lepiej jest nawadniać uprawy w godzinach wczesnoporannych. Należy też pamiętać, że nawadnianie obliguje do dostarczania większej ilości składników pokarmowych. Wynika to z większego ich pobierania w warunkach optymalnego nawodnienia gleby, ale tez możliwości wypłukiwania (zawłaszcza azotu). Zazwyczaj uprawy warzyw nawadniane są poprzez deszczowanie, ale efektywniejsze jest nawadnianie kropelkowe.
